Drogocenny tłuszcz – piękno wynikające z dzielenia

Czym są komórki macierzyste?

Komórki macierzyste interesują naukowców od wielu lat. Udowodniono, że drzemie w nich olbrzymi potencjał naprawczy. Każda tkanka ma swoje komórki macierzyste. Każdy człowiek posiada je w swoim organizmie. Potrafimy wyodrębnić dorosłe, homeopatyczne komórki macierzyste, które są bezpieczne w stosowaniu, a co najważniejsze są to komórki własne pacjenta. Potrafimy wykorzystać ich potencjał służący naprawie uszkodzonych tkanek. Istnieją przesłanki, by sądzić, że okażą się one nowym sposobem na zwalczanie wielu chorób, które dzisiaj uważamy za nieuleczalne, tak jak chociażby choroba Alzheimera czy Parkinsona. Komórki macierzyste mają także pomagać w przypadku paraliżu spowodowanego przerwaniem rdzenia kręgowego czy nawet w tworzeniu nowych narządów do przeszczepów, których organizm nie odrzuci, bo będą stworzone z jego własnych komórek.

Chociaż to wszystko zapewne wydarzy się dopiero w przyszłości, już dzisiaj komórki macierzyste są wykorzystywane w wielu dziedzinach medycyny. Doskonałym przykładem jest medycyna estetyczna.

Innowacyjne zabiegi z wykorzystaniem komórek macierzystych będą także wykonywane w bydgoskim Centrum Medycznym Bieńkowski. – W naszym Centrum stosujemy nowoczesną metodę wykorzystywania komórek macierzystych zawartych w tłuszczu – mówi dr Wiesław Bieńkowski, chirurg plastyk. – Pobieramy od pacjentki tłuszcz z miejsc, gdzie ma go w nadmiarze. Tłuszcz to jedno z najlepszych źródeł komórek macierzystych w naszym organizmie z tego powodu, że rzadko się one dzielą. Każda komórka ma zakodowaną liczbę podziałów w ciągu swojego życia. Po określonej liczbie podziałów po prostu umiera. Macierzyste komórki tłuszczowe dzielą się rzadko, dlatego są doskonałym materiałem do autoprzeszczepu. Podbieramy materiał z fałdu na brzuchu i udach i po odpowiednim przygotowaniu stosujemy do modelowania piersi lub pośladków. Zastosowanie tej metody jest możliwe dopiero od niedawna, bo musiał powstać sprzęt, który zapewnił bezpieczeństwo i efektywność zabiegu oraz jego sterylność – dodaje doktor specjalista.

Nowa metoda liposukcji

Liposukcja wodna to innowacyjna metoda, różniąca się od innych technik liposukcji wykorzystaniem strumienia wodnego (ang. WAL, czyli water-jet assisted liposuction). Technika ta polega na wypłukiwaniu tkanki tłuszczowej przy pomocy pulsującego rozpylonego strumienia specjalnego roztworu wodnego.

Podczas zabiegu specjalista wykonuje niewielkie nacięcia w skórze, przez które wprowadza kaniulę rozpylającą cienki, ukierunkowany i pulsujący strumień wodny w kształcie wachlarza – tłumaczy specjalista chirurgii plastycznej, dr Wiesław Bieńkowski. Strumień penetruje przestrzeń międzykomórkową i rozluźnia jej strukturę, przez co łatwiej ją odessać, jednak w przeciwieństwie do innych rodzajów liposukcji, nie niszczy przy tym włóknistych struktur, jak na przykład naczynia krwionośne czy tkanka łączna. Nie dochodzi do rozerwania tkanek, ponieważ roztwór jest wprowadzany z siłą zbliżoną do tej, z jaką woda wydostaje się ze strumienia prysznicowego. Podczas infiltracji lekarz wykonuje kaniulą łagodne ruchy podobne do ruchu smyczka, a kaniula z łatwością prześlizguje się przez tkankę, uwalniając adipocyty, czyli komórki tłuszczowe przeznaczone do usunięcia – dodaje dr Bieńkowski.

Nie ma igieł, jest efekt

Jako że lekarz podczas pracy nie musi praktycznie używać siły, zabieg jest bezpiecnzy i całkowicie atraumatyczny przebieg zabieg. Kaniula porusza się zgodnie z kierunkiem płynu, penetrując miękkie tkanki, podczas gdy takie struktury jak nerwy i naczynia krwionośne są jedynie przesuwane przez strumień, ale nie ulegają uszkodzeniu. Płyn jest usuwany tą samą kaniulą co tłuszcz. Jednoczesne podawanie i odprowadzanie płynu do infiltracji znacząco wpływa na stopień inwazyjności, bezpieczeństwo i komfort zabiegu. 

Aplikowany płyn nie gromadzi się w tkance, nie wywołuje obrzęku, a strumień nie powoduje uszkodzeń mechanicznych w tkance, opuchlizny i krwiaków. Moc strumienia oraz siła ssania może być regulowane i dostosowane do różnej struktury tkanki tłuszczowej. „Oszczędzanie” tkanek podczas zabiegu niweluje ryzyko wystąpienia opuchlizny, a utrata krwi podczas zabiegu jest minimalna.

Nowoczesna metoda

Skonstruowane w Niemczech kilka lat temu urządzenie do odsysania tkanki tłuszczowej wspomaganego ciśnieniem rozpylonego strumienia wody w chwili obecnej w kolejnej trzeciej już udoskonalonej wersji, zostało uznane za najdoskonalsze narzędzie do pozyskiwania nieuszkodzonej, bogatej w komórki macierzyste tkanki tłuszczowej. Pozwala to wykorzystywać ją z powodzeniem do modelowania piersi, pośladków i innych ubytków tkanek.

Rekonstrukcja piersi z wykorzystaniem autologicznej tkanki tłuszczowej

Dzisiaj chirurdzy estetyczni mają wiele pacjentek, które pokonały groźne choroby, takie jak nowotwory. To szansa również dla nich na powrót do normalnego życia. Jest to możliwe, np. dzięki specjalnemu systemowi Brava, który pomaga ukształtować skórę na piersiach tak, aby był możliwy przeszczep z komórek macierzystych z tłuszczu. Najpierw zakłada się na piersi specjalne silikonowe nakładki, które przez kilka tygodni przygotowują skórę do zabiegu, rozciągając ją. Potem lekarz pobiera komórki tłuszczowe wraz z komórkami macierzystymi i wszczepia w miejsca przygotowane wcześniej do zabiegu.

System Brava można również wykorzystywać w przypadku normalnych piersi, które pacjentka chce powiększyć za pomocą własnych tkanek.

Bez skalpela?

Należy podkreślić, że innowacją w tym przypadku jest możliwość powiększania piersi bez użycia skalpela – mówi dr Bieńkowski.

Tłuszcz pobiera się w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym podczas zabiegu liposukcji strumieniem wodnym. Ten sposób pobierania jest tak delikatny, że pozwala przeżyć komórkom, dzięki czemu można wykorzystać je do przeszczepu. Pomaga w tym roztwór podawany pod ciśnieniem. Tłuszcz trafia do specjalnego zbiornika, gdzie jest przygotowywany do wszczepienia w pośladki lub piersi – wyjaśnia specjalista. Kilka minut później chirurg nabiera tłuszcz do strzykawki i wstrzykuje w wybrane miejsca. Tutaj nie ma improwizacji. Wszystkie działania są wcześniej przemyślane, a komórki macierzyste zawarte w tłuszczu trafiają dokładnie tam, gdzie powinny i w takiej ilości, jakiej potrzeba. Ta nowa innowacyjna metoda zwana jest również BeAuLI od angielskiego BrEast AUgmentation by LIpotransfer.

Zabieg należy powtórzyć dwa lub trzy razy w pewnym odstępie czasowym. Dlaczego? Aby komórki przetrwały, muszą mieć połączenie z układem krwionośnym. Po zabiegu czekamy, aż większość z nich zostanie połączona z układem krwionośnym, a komórki macierzyste podejmą swoja działalność. Jest to okres około 3 miesięcy. Wtedy możemy wykonać kolejny przeszczep.

Przyszłość medycyny

Metoda przeszczepu własnej (autogennej) tkanki tłuszczowej została po raz pierwszy zastosowana w 2009 roku w Departamencie Chirurgii Plastycznej w Klinice Birkenwerder w Berlinie i tam dokładnie przebadana. Metoda ta jest już dostępna w Polsce, na przykład w Centrum Medycznym Bieńkowski w Bydgoszczy.

Dyrektor Centrum Medycznego Bieńkowski, specjalista chirurg plastyk Wiesław Bieńkowski