Stopnie nadpotliwości i sposoby jej leczenia
Skontaktuj się ze zweryfikowanymi klinikami, które mogą zaoferować Ci ten zabieg.
Nadpotliwość, znana również jako hiperhydroza, jest schorzeniem, które dotyka wiele osób na całym świecie, prowadząc do znacznego dyskomfortu w codziennym życiu. Polega ona na nadmiernym wydzielaniu potu przez gruczoły potowe, które może występować niezależnie od temperatury otoczenia, aktywności fizycznej czy stresu. Problem ten jest nie tylko uciążliwy ze względu na trudności w utrzymaniu higieny, ale także może prowadzić do poważnych problemów psychicznych, w tym obniżonej samooceny i izolacji społecznej. Zrozumienie przyczyn nadpotliwości oraz dostępnych metod leczenia jest kluczowe dla poprawy jakości życia pacjentów.
Przyczyny nadmiernego pocenia się mogą być zróżnicowane, a w wielu przypadkach są one wynikiem zaburzeń wewnętrznych. Hiperhydroza może mieć charakter pierwotny, kiedy to nadmierne pocenie się pojawia bez wyraźnej przyczyny i jest wynikiem nadaktywności układu nerwowego. W przypadku nadpotliwości wtórnej nadmierne pocenie się może być objawem innych chorób, takich jak cukrzyca, nadczynność tarczycy, otyłość, czy zaburzenia hormonalne, dlatego ważne jest, aby każdy przypadek nadpotliwości został odpowiednio zdiagnozowany, aby wykluczyć poważniejsze schorzenia.
Leczenie nadpotliwości zależy od przyczyny i stopnia nasilenia objawów. W łagodniejszych przypadkach skuteczne mogą okazać się środki dostępne bez recepty, takie jak antyperspiranty o wysokiej zawartości chlorku glinu. W bardziej zaawansowanych przypadkach lekarze mogą zalecać farmakoterapię, zabiegi medyczne, takie jak jonoforeza, iniekcje toksyny botulinowej, a nawet interwencje chirurgiczne. Ważne jest także wsparcie psychologiczne, ponieważ nadpotliwość może negatywnie wpływać na stan emocjonalny pacjenta, a odpowiednio dobrane leczenie może przynieść znaczącą ulgę i poprawić komfort życia.
Więcej informacji o zabiegu
Czym jest nadmierne pocenie się?
Nadmierne pocenie się to produkcja przez organizm potu w ilościach, które są nieproporcjonalne do temperatury otoczenia lub wykonywanej aktywności fizycznej. Problem ten może dotyczyć określonych obszarów ciała, takich jak dłonie, pachy czy stopy, ale może również obejmować całą skórę. Zazwyczaj jednak nadmierna potliwość wynika z indywidualnej predyspozycji organizmu i jest powiązana z emocjami, takimi jak stres, lęk czy inne stany psychiczne. U dzieci może wystąpić zjawisko nadmiernego pocenia się jedynie w okolicach nosa, znane jako ziarnistość czerwono nosa. Innym przypadkiem jest tzw. nadpotliwość smakowa, która obejmuje czoło, nos lub kark i pojawia się podczas jedzenia pikantnych potraw.
Rodzaje i stopnie nadpotliwości
Klinicznie nadpotliwość dzieli się na pierwotną i wtórną, co zależy od przyczyny tego zjawiska, oraz na nadpotliwość ogniskową i uogólnioną, które rozróżnia się na podstawie obszaru ciała, którego dotyczy problem. Nadmierne pocenie się o charakterze pierwotnym najczęściej jest idiopatyczne, co oznacza, że jej dokładna przyczyna nie jest znana, natomiast nadpotliwość wtórna wynika z innych chorób lub zaburzeń. Częstą przyczyną nadmiernego pocenia są także leki stosowane w terapii różnych schorzeń.
U pacjentów z nadpotliwością o charakterze pierwotnym zazwyczaj występuje forma ogniskowa, która cechuje się obustronnym i symetrycznym nadmiernym poceniem. Hiperhydroza ta zazwyczaj rozwija się w młodym wieku, między 14 a 25 rokiem życia. W około połowie przypadków problem ten dotyczy okolic pach, natomiast u 30% pacjentów pocenie obejmuje dłonie i stopy. Pierwotna nadpotliwość uogólniona występuje znacznie rzadziej. Co ciekawe, u około połowy chorych można zaobserwować rodzinne występowanie tego schorzenia, co sugeruje dziedziczne podłoże problemu.
Jakie są przyczyny powstawania nadpotliwości?
Szacuje się, że przeciętnie człowiek produkuje około 800 ml potu dziennie, jednak w upalne dni ilość ta może wzrosnąć nawet do kilku litrów. Dokładna przyczyna, dlaczego niektórzy ludzie pocą się bardziej niż inni, wciąż nie jest do końca znana.
Nadpotliwość może mieć wiele różnych przyczyn. Naturalnie zwiększone wydzielanie potu występuje podczas wysokich temperatur czy intensywnej aktywności fizycznej. Dieta również wpływa na pocenie się – szczególnie spożywanie alkoholu, kawy, herbaty oraz ostrych potraw.
Zaburzenia procesu pocenia mogą towarzyszyć różnym chorobom, w tym cukrzycy, nowotworom złośliwym, nadczynności tarczycy czy infekcjom przebiegającymi z gorączką. Często pojawiają się również w okresie menopauzy u kobiet lub andropauzy u mężczyzn, przy nadwadze lub otyłości, a także w sytuacjach silnych emocji. Stres, publiczne wystąpienia czy ważne spotkania mogą wywoływać nadmierną potliwość na dłoniach, stopach, twarzy, w pachach czy pachwinach, nasilając się pod wpływem strachu, wzruszenia lub radości. Problem ten może mieć również podłoże genetyczne.
Warto skonsultować się z lekarzem, który przeprowadzi odpowiednie badania i zaleci skuteczne leczenie, aby pozbyć się problemu nadpotliwości.
Sposoby leczenia
Leczenie nadpotliwości, czyli nadmiernego pocenia się, obejmuje różne metody w zależności od stopnia zaawansowania problemu, lokalizacji i indywidualnych preferencji pacjenta. Najczęściej stosowane leczenie obejmuje:
- Antyperspiranty – to najbardziej dostępna i często stosowana metoda w walce z nadpotliwością. Blokują one ujścia gruczołów potowych, zmniejszając ilość wydzielanego potu. Są szczególnie skuteczne w przypadkach umiarkowanej nadpotliwości, a najlepsze efekty osiąga się, stosując je na suche pachy, dłonie lub stopy, najlepiej na noc. Wadą tej metody może być podrażnienie skóry, zwłaszcza jeśli jest ona wrażliwa lub uszkodzona;
- Toksynę botulinową – blokuje ona działanie nerwów odpowiedzialnych za aktywację gruczołów potowych, co prowadzi do czasowego zahamowania wydzielania potu. Toksyna botulinowa najczęściej stosowana jest w leczeniu nadpotliwości pach, dłoni i stóp, a efekty mogą utrzymywać się od 4 do 12 miesięcy. Zabieg polega na serii wstrzyknięć neurotoksyny w dotknięte nadpotliwością miejsca. Może powodować ból w miejscu iniekcji oraz, w rzadkich przypadkach, tymczasowe osłabienie mięśni;
- Farmakoterapię – czyli stosowanie leków doustnych, to rozwiązanie szczególnie dla osób z bardziej uogólnioną nadpotliwością. Leki z grupy antycholinergików blokują receptory odpowiedzialne za stymulację gruczołów potowych. Choć farmakoterapia może przynieść ulgę, jej skuteczność bywa zmienna, a długotrwałe stosowanie może być utrudnione przez efekty uboczne, takie jak suchość w ustach, zaparcia, niewyraźne widzenie czy suchość skóry;
- Jonoforeza – to metoda, która polega na zanurzeniu dłoni lub stóp w wodzie, przez które przepuszczany jest łagodny prąd elektryczny. Taki zabieg blokuje funkcjonowanie gruczołów potowych na kilka tygodni. Jonoforeza sprawdza się szczególnie w leczeniu miejscowej nadpotliwości dłoni i stóp, jednak wymaga regularnego powtarzania, zazwyczaj raz w tygodniu. Mogą wystąpić pewne efekty uboczne, jak podrażnienie skóry lub uczucie mrowienia;
- Zastosowanie urządzeń wykorzystujących technologię mikrofal – mikrofale emitowane przez takie urządzenia niszczą gruczoły potowe w okolicy pach, co skutkuje trwałą redukcją potliwości. Zabieg jest nieinwazyjny, a efekty zauważalne są już po jednym lub dwóch zabiegach. Należy jednak pamiętać, że mogą pojawić się skutki uboczne, takie jak obrzęk, zasinienie czy przejściowe zaburzenia czucia w miejscu zabiegu;
- Sympatektomia – to zabieg chirurgiczny polegający na przecięciu nerwów odpowiedzialnych za nadmierną potliwość w określonych obszarach ciała, takich jak dłonie czy pachy. Operacja wykonywana jest laparoskopowo i daje bardzo dobre rezultaty, choć nie jest pozbawiona ryzyka. Najpoważniejszym skutkiem ubocznym jest nadpotliwość kompensacyjna, czyli pojawienie się nadmiernego pocenia się w innych częściach ciała, np. na plecach lub brzuchu.
Każda z tych metod ma swoje zalety i ograniczenia, a wybór odpowiedniego leczenia zależy od nasilenia problemu oraz indywidualnych preferencji pacjenta. Często leczenie rozpoczyna się od mniej inwazyjnych metod, takich jak antyperspiranty, a w przypadku ich nieskuteczności przechodzi się do bardziej zaawansowanych zabiegów, jak botoks, jonoforeza czy zabiegi chirurgiczne.
Porady jak radzić sobie z nadpotliwością
W walce z nadmierną potliwością, oprócz leczenia, niezwykle istotne jest przestrzeganie kilku podstawowych zasad higieny i codziennej pielęgnacji:
- Regularne branie prysznica – to kluczowy element w minimalizowaniu problemu z potem. Należy myć się co najmniej dwa razy dziennie, korzystając z antybakteryjnych środków myjących, które pomagają eliminować bakterie, odpowiedzialne za nieprzyjemny zapach. Warto również zadbać o depilację okolic pach, ponieważ włosy mogą sprzyjać gromadzeniu się potu;
- Dobór odpowiedniego ubrania – może znacząco wpłynąć na zmniejszenie potliwości. Najlepiej wybierać przewiewne tkaniny, takie jak len czy bawełna, które pozwalają skórze oddychać. Unikajmy ubrań z syntetycznych materiałów oraz zbyt obcisłych strojów, które mogą ograniczać cyrkulację powietrza;
- Higiena stóp – wymaga szczególnej uwagi, ponieważ w tej części ciała potliwość jest szczególnie intensywna. Warto nosić wyłącznie skarpetki bawełniane i zmieniać je częściej, nawet kilka razy dziennie, jeśli to konieczne. Pomocne będą również środki przeciwpotowe oraz regularne usuwanie zrogowaciałej skóry;
- Odpowiedni dobór kosmetyków – w przypadku stosowania kosmetyków, istotne jest, aby odróżnić dezodoranty od antyperspirantów. Dezodoranty głównie maskują zapach i hamują rozwój bakterii, natomiast antyperspiranty redukują wydzielanie potu. Osoby borykające się z nadpotliwością powinny sięgać przede wszystkim po silne antyperspiranty, które działają nawet przez cały dzień, jeśli zostaną zaaplikowane na czystą skórę po kąpieli;
- Regularne wietrzenie pomieszczenia;
- Dokonanie zmian w diecie – poprzez unikanie pikantnych potraw i alkoholu, które mogą nasilać pocenie się;
- Redukcja stresu – jest także kluczowym czynnikiem, ponieważ nerwowe sytuacje często prowadzą do nadmiernego pocenia się.
Choć rezultaty stosowania tych zasad mogą być różne w zależności od stopnia nasilenia nadpotliwości, ich wdrożenie z pewnością pomoże ograniczyć problem oraz utrzymać właściwą higienę, minimalizując ryzyko powikłań.
Bibliografia:
Medme. (29.12.2023). Nadpotliwość – leczenie i przyczyny nadpotliwości. https://www.medme.pl/artykuly/nadpotliwosc-wstydliwy-problem,33367.html
Kupczyńska, D. (12.03.2019). Nadpotliwość (hiperhydoza) – przyczyny I metody leczenia. https://www.arsestetica.pl/blog/nadpotliwosc-przyczyny-i-metody-leczenia/
Polańska, A. (26.07.2017). Nadmierne wydzielanie potu. https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/168862,nadmierne-wydzielanie-potu-hyperhidrosis
