Rekosntrukcja ucha – na czym polega i jak się do niej przygotować?

Dr Marek Szczyt to jeden z najbardziej znanych i cenionych chirurgów plastyków w Polsce. Ukończyl wydział lekarski Akademii Medycznej ukończył w 1987 roku. Przez siedem lat operował w Szpitalu Chirurgii Plastycznej w Polanicy Zdroju – najstarszym w Polsce i jednym z najlepszych ośrodków chirurgii plastycznej na świecie.

Dzięki pracy pod kierownictwem prof. Kazimierza Kobusa, a także licznym stażom i szkoleniom w kraju i za granicą zdobył umiejętności i doświadczenie niezbędne do samodzielnego i odpowiedzialnego leczenia chorych z wadami wrodzonymi, pourazowymi zniekształceniami, czy ubytkami tkanek. Opanował perfekcyjnie wszystkie techniki operowania pod mikroskopem oraz zasady chirurgii laserowej i endoskopowej, zabiegi z zakresu chirurgii czaszkowo-szczękowej i twarzowej. Przez pięć lat pracował w Centrum Zdrowia Dziecka, z którym współpracuje do dziś przy przypadkach wymagających wielospecjalizacyjnego postępowania.

Wiedzę i umiejętności doskonalił na licznych kongresach i szkoleniach na całym świecie, m.in. w USA, Francji, Włoszech, Austrii, Niemczech. Jest Członkiem Zarządu oraz Rzecznikiem Prasowym Polskiego Towarzystwa Chirurgii Plastycznej, Rekonstrukcyjnej i Estetycznej.

Na czym polega operacja rekonstrukcji ucha?

Rekonstrukcja ucha zazwyczaj wymaga zastosowania przeszczepu chrząstki. Bez względu na to, czy przyczyną jest uraz, brak całego ucha lub jego fragmentu czy wady wrodzone (gdzie zachowany jest tylko płatek ucha), chrząstka to podstawowy materiał, który stanowi fundament nowego ucha.

Chrząstkę pobiera się z żebra pacjenta, a następnie na stole operacyjnym formuje się tak zwane rusztowanie ucha. Jest to trójwymiarowa struktura przypominająca kształtem ucho, wykonana z pobranej chrząstki, którą następnie wszywa się w miejsce brakującego ucha. Dzięki temu zabiegowi uzyskuje się efekt naturalnie wyglądającej chrząstki, ukrytej pod skórą. Ponieważ chrząstka ma trójwymiarową strukturę, skóra ją otaczająca również ułożona jest trójwymiarowo, co sprawia, że odtworzone ucho przypomina swoim kształtem zdrowe.

Po około pół roku, gdy przeszczep zostaje dobrze zagojony, przeprowadza się dodatkowy zabieg, podczas którego nacina się skórę wokół chrząstki i unosi ucho, aby uzyskać delikatnie odstający efekt, zbliżony do naturalnego wyglądu zdrowego ucha. Dodatkowo, z tyłu nowo uformowanego ucha, wykonuje się przeszczep skóry, aby pokryć obszar, gdzie powstała rana w trakcie zabiegu, i zapewnić estetyczny efekt końcowy.

Przeczytaj też: Rekonstrukcja ucha – jak przebiega zabieg i rekonwalescencja?

Jakie są wskazania do rekonstrukcji ucha?

Najczęstszym wskazaniem do rekonstrukcji ucha jest wrodzony brak ucha, nazywany mikrocją, czyli niedorozwojem małżowiny usznej. Zwykle w takiej sytuacji dzieci nie mają ukształtowanej w pełni chrząstki, zachowany jest jedynie płatek ucha. Często również brakuje przewodu słuchowego. Zabieg rekonstrukcji nie ma na celu poprawy funkcji słuchowej dziecka, ponieważ przewód słuchowy jest zarośnięty i nie jest możliwe jego przywrócenie. Zabieg ma natomiast na celu poprawę wyglądu estetycznego ucha.

Drugim częstym wskazaniem są pourazowe sytuacje, w których skóra i uszy zostały uszkodzone w wyniku wypadku. Rekonstrukcja ucha może być również konieczna po oparzeniowych lub nowotworowych zmianach w obrębie uszu, na przykład po resekcji ucha z powodu nowotworu. W takich przypadkach można przeprowadzić zabieg rekonstrukcji, który ma na celu przywrócenie wyglądu i funkcji uszkodzonego ucha. Mam właśnie takiego pacjenta, któremu planujemy przeprowadzić rekonstrukcję ucha po usunięciu nowotworu.

Czy rekonstrukcja ucha ma na celu poprawę funkcji słuchowych czy jedynie poprawę wyglądu zewnętrznego?

Rekonstrukcja ucha jest zwykle wykonywana z przyczyn estetycznych. Jednakże nazwanie tego zabiegu jedynie estetycznym byłoby nieprecyzyjne, ponieważ w istocie odtwarzamy narząd, którego pacjent nie posiada. Nie poprawiamy natomiast jego zdolności słuchowych. W większości przypadków, zwłaszcza u dzieci z wrodzonym niedorozwojem małżowiny usznej, przewód słuchowy zewnętrzny jest zarośnięty, natomiast wnętrze ucha – czyli ucho wewnętrzne – jest zachowane. Dźwięki nie docierają tam jednak z uwagi na brak przewodu słuchowego. Naszym celem jest rekonstrukcja ucha zewnętrznego, podczas gdy laryngolodzy zajmują się poprawą jakości słyszenia.

Jak przygotować się do zabiegu rekonstrukcji ucha?

Zabieg rekonstrukcji ucha zazwyczaj odbywa się w znieczuleniu ogólnym, co czyni go poważnym przedsięwzięciem. Jest to proces dwuetapowy, gdzie drugi etap ma miejsce około pół roku po pierwszym. W przypadku dzieci oba etapy przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym. W naszej klinice takie zabiegi wykonujemy podczas tzw. sobót dziecięcych, gdy operuje się kilkoro dzieci.

Przed zabiegiem, anestezjolog specjalizujący się w znieczulaniu dzieci przyjeżdża z Centrum Zdrowia Dziecka, aby zadbać o bezpieczne znieczulenie. Zazwyczaj zdrowe dzieci nie wymagają specjalnego przygotowania, jednakże warto mieć wykonane podstawowe badania, takie jak morfologia krwi i badanie krzepnięcia. Jeśli dziecko cierpi na jakieś inne schorzenia, konieczne może być wykonanie dodatkowych badań w celu oceny, czy może być poddane znieczuleniu i operacji. W takim przypadku badania te są niezbędne, jednak nie zawsze są wymagane.

Przed zabiegiem ważne jest, aby dziecko było na czczo.

Jakie badania wykonać przed operacją?

Przed operacją rekonstrukcji małżowiny usznej, tak jak przed każdym zabiegiem wykonywanym w znieczuleniu ogólnym, konieczne są podstawowe badania krwi, takie jak:

• morfologia krwi
• grupa krwi
• elektrolity
• badanie krzepnięcia
• poziom cukru
• ogólne badanie moczu

U osób powyżej czterdziestego roku życia, czasami wymagane jest dodatkowe badanie EKG oraz konsultacja specjalisty, szczególnie jeśli pacjent zgłasza inne dolegliwości niż te, z którymi zgłosił się do kliniki. Ważne jest kompleksowe przygotowanie się do operacji, aby zapewnić bezpieczeństwo pacjenta i powodzenie zabiegu.

Dowiedz się więcej o przebiegu rekonstrukcji uca i rekonwalescencji: Rekonstrukcja ucha – jak przebiega zabieg i rekonwalescencja?