Zmniejszenie piersi to zabieg, podczas którego ma miejsce redukcja tkanki tłuszczowej, części gruczołu piersiowego oraz usunięcie nadmiaru skóry i tkanki podskórnej piersi. Celem operacji zmniejszenia piersi jest wyeliminowanie dolegliwości bólowych w obrębie głowy, szyi, karku, pleców, kończyn górnych, dyskomfortu przy uprawianiu sportu i nadanie sylwetce symetrycznego wyglądu. W tym przypadku operacja plastyczna prowadzi nie tylko do fizycznego, ale i psychicznego komfortu, duże piersi bywają bowiem źródłem wielu kompleksów.
Bardzo duży biust niesie sobą ryzyko problemów zdrowotnych. Duże piersi mogą nadmiernie obciążać kręgosłup i plecy. Pacjentka skarży się na bóle odcinka szyjnego kręgosłupa, ramion oraz kończyn górnych. Same piersi są wrażliwe na dotyk. Może dojść do utraty czucia w obrębie brodawki. Pod biustem pojawiają się zmiany skórne, a szczególnie latem odparzenia. Pod wpływem ciężaru gruczołów piersiowych dochodzi do deformacji kształtu biustu i całej klatki piersiowej.
Przyjmuje się, że o zbyt dużych piersiach mówimy, gdy ich masa przekracza 3% całkowitej masy ciała (0,6 kilograma do 2,5 kilograma). Większość specjalistów uważa za makromastię piersi o wadze ponad 1,5 kg każda oraz gigantomastię, gdy pierś jest większa niż 2,5 kg.
Makromastia może mieć formę obustronną, ale może być też jednostronna, która jest spowodowana zatrzymaniem wzrostu jednej piersi.
Idealna wielkość piersi: 200-350 ml
Lekka hipertrofia (rozrost tkanki): 400-600 ml
Średnia hipertrofia: 600-800 ml
Znaczna hipertrofia: 800-1000 ml
Makromastia: 1000-1500 ml
Gigantomastia: ponad 1500 ml
Wartości te są jedynie orientacyjnymi kryteriami kwalifikacyjnymi. Wskazaniem do przeprowadzenia zabiegu mogą być subiektywne odczucia wielkości piersi i związane z tym problemy zdrowotne.
Pierwsze zapisane operacje zmniejszenia piersi zostały wykonane przez chirurgów w ostatnich dwóch dekadach XIX wieku. Wówczas nie zwracano uwagi na estetykę, zabiegi polegały więc raczej na usunięciu piersi, niż ich redukcji. Koncepcja „naturalnej piersi” pojawiła się dopiero pod koniec XIX wieku. Od lat 30. XX w. czynnik estetyczny staje się istotną częścią redukcji piersi.
Jest to zabieg, podczas którego ma miejsce redukcja tkanki tłuszczowej, części gruczołu piersiowego oraz usunięcie nadmiaru skóry i tkanki podskórnej.
Istotnym elementem operacji jest żywotność kompleksu brodawki-otoczki (NAC) oraz zapewnienie funkcjonalnej wrażliwości i zdolności laktacyjnej piersi.
Jeżeli Twoje piersi są na tyle duże, że zaburzają proporcje ciała, a ich ciężar jest źródłem problemów zdrowotnych takich jak bóle pleców czy głowy, może być wskazany zabieg zmniejszenia piersi.
Najważniejsze jest, abyś przed zabiegiem była w dobrej kondycji fizycznej i psychicznej, miała jasne oczekiwania co do wyniku zabiegu redukcji piersi oraz wiedziała, jaka ma być ostateczna wielkość piersi po operacji.
Zabieg jest dedykowany dla pacjentek w różnym wieku. Nie jest jednak wskazany u młodych kobiet do 20 roku życia, ponieważ piersi mogą jeszcze rosnąć i wówczas po jakimś czasie potrzebna byłaby reoperacja. Wyjątkiem są kobiety, które już od wczesnej młodości cierpią z powodu nadmiernej wrażliwości piersi przy normalnych stężeniach estrogenów i przed zakończeniem dojrzewania mają problemy z rozmiarem biustu. Mogą być zakwalifikowane do zabiegu mimo młodego wieku. W ich przypadku trzeba się jednak liczyć z koniecznością powtórzenia zabiegu.
W czasie pierwszej konsultacji lekarz będzie chciał poznać i dobrze zrozumieć Twoje oczekiwania co do wyniku zabiegu, a także przyczyny, dla których chcesz poddać się operacji. Następnie oceni elastyczność Twojej skóry, stan piersi oraz ogólny stan zdrowia, aby zapobiec ewentualnym komplikacjom w czasie i po zabiegu.
Badanie przedoperacyjne składają się także z kontroli wzrostu, wagi, kształtu klatki piersiowej, umiejscowienie piersi (ptoza – opadanie piersi).
Badanie piersi powinno uwzględniać:
Przed zabiegiem powinnaś poddać się badaniom USG lub mammograficznym, aby wykluczyć wszelkie choroby piersi. Czasem wykonuje się kolejne badania mammograficzne w okresie rekonwalescencji. Chirurg powinien konsultować się z Twoim ginekologiem, a także skierować Cię na kompleksowe przedoperacyjne badanie internistyczne.
W ramach przygotowań do operacji powinnaś pomyśleć o zorganizowaniu sobie transportu z kliniki do domu oraz ewentualnej pomocy w pierwszych dwóch dniach po zabiegu. W ramach tzw. wywiadu lekarskiego będziesz zapytana o przyjmowane leki. Musisz w tym okresie wykluczyć leki zawierające kwas acetylosalicylowy. Leki te mogłyby zwiększyć krwawienie w czasie operacji.
Najlepszym terminem wykonania operacji jest pierwszy tydzień po miesiączce, kiedy to piersi są relatywnie mniej ukrwione, a tkanki są pod mniejszym wpływem hormonów i nie dochodzi do zatrzymania się wody w organizmie.
Pacjentkom, które przyjmują tabletki antykoncepcyjne, poleca się ich odstawienie na minimalnie 1-3 miesięcy przed planowym zabiegiem. U pacjentek karmiących piersią poleca się odczekać pół roku do roku od skończenia karmienia.
U pacjentki w pozycji siedzącej z kończynami górnymi opuszczonymi wzdłuż ciała chirurg wyznacza miejsce przesunięcia brodawki i otoczki brodawki sutkowej. Miejsce to jest wyznaczane na przecięciu linii łączącej wgłębienie piersi z linią biegnącą przez środek obojczyka. Najczęściej jest umiejscowione na wysokości połowy ramion, u młodszych kobiet trochę wyżej. Otoczka brodawki jest oddalona od środka klatki piersiowej o około 10-12 cm, a od wgłębienia szyjnego o około 20-22 cm. Średnia wielkość otoczki brodawki wynosi 40 x 40 mm.
Operacja zmniejszania piersi jest wykonywana w znieczuleniu ogólnym, co oznacza, że pacjentka przez cały czas trwania zabiegu śpi, nic nie czując. Na 6 godzin przed operacją należy przestać jeść i pić. W większości przypadków pacjentka po zabiegu pozostaje na noc w klinice.
Operacja trwa 2-3 godziny. Czas operacji uzależniony jest od wielkości piersi – im większy biust, tym dłuższy czas zabiegu.
Lekarz wyznaczy na ciele pacjentki linie cięć. Następnie pacjentka zostaje przewieziona na salę operacyjną, gdzie zostaje znieczulona przez anestezjologa.
Cięcie przeprowadza się wokół otoczki brodawki, dalej biegnie pionowo w dół piersi przyjmując kształt lizaka lub jest prowadzone jeszcze dalej poziomo wzdłuż fałdu podpiersiowego, przypominając kształtem kotwicę.
Najważniejszą częścią zabiegu redukcji piersi jest przeniesienie zespołu brodawka-otoczka, tzw. Nipple-areola complex (NAC), we właściwe miejsce. W większości przypadków brodawka z otoczką zostają podniesione na tzw. szypule tkankowej zawierającej naczynia krwionośne i nerwy, co zapewnia przeżycie i czucie brodawki. Może to być wykonane różnymi technikami, które zależą od indywidualnych czynników i zastosowanej techniki operacyjnej.
Następnie usuwany jest nadmiar tkanek – gruczołu piersiowego i skóry. Pozostała część gruczołu jest modelowana do pożądanej wyniosłości, a szypuła jest przenoszona we wcześniej wyznaczone miejsce.
Po zszyciu cięć w ranach są pozostawione dreny, a na piersi jest założony opatrunek. Pacjentka pozostaje na noc i dzień po zabiegu w klinice.
W pierwszych godzinach po zabiegu zmniejszenia piersi pacjentka może odczuwać ból, który nie jest zbyt wielki i wystarczą tu ogólniedostępnie leki przeciwbólowe.
Natępnego dnia zmieniany jest opatrunek i wyjmowane są dreny. Pacjentka dostaje specjalny biustonosz pooperacyjny, który utrzymuje piersi, chroni przed urazami i nadmiernym ruchem. Trzeba go nosić regularnie, według wskazówek lekarza. Po 14 dniach można powoli zastępować operacyjny biustonosz zwykłym biustonoszem.
Po tygodniu zdejmowane są opatrunki, blizny zostają oklejone plasterkami. Można już wówczas skorzystać z prysznica.
Gojenie się ran jest powolnym i bardzo indywidualnym procesem. Można go przyspieszyć jedną z dostępnych metod np. laserem biostymulującym lub skorzystać z innych technik usuwania blizn, czy stosowaniem rożnorodnych kremów, maści, żeli i plastrów silikonowych, które nawilżają i ujędrniają bliznę. Niektóre kliniki oferują te środki w ramach opieki pooperacyjnej.
W pierwszych dniach po operacji należy liczyć się z tym, iż piersi mogą być obrzęknięte. Obrzęk jest najsilniejszy 2-3 dni po zabiegu. Po trzecim dniu powoli ustępuje. Niektóre obrzęki mogą jednak utrzymywać się do kilku tygodni.
W drugie, trzeciej dobie pojawiają się siniaczki, które powinny zaniknąć w ciągu 1-3 tygodni.
Szwy są usuwane w zależności od rodzaju zastosowanego materiału, w większości przypadków następuje to po około 15-20 dniach po redukcji piersi.
Konieczne jest, aby pacjentka w ciągu pierwszych dni po operacji odpoczywała. Po tygodniu może wrócić do pracy, jeżeli jednak wykonuje ciężką pracę fizyczną lepiej, aby została w domu jeszcze przez kilka dni. Ze sportem i aktywnością fitness należy poczekać minimalnie miesiąc.
W okresie 6 miesięcy po operacji należy chronić piersi przed promieniowaniem słonecznym.
W wyniku redukcji piersi dochodzi do zmniejszenia rozmiaru piersi, podniesienia ich i wymodelowania do pożądanego rozmiaru.
Wiele zmiennych wpływa jednak na ostateczny kształt piersi i nie można tego przewidzieć z matematyczną precyzją. Bardzo trudno jest również osiągnąć idealną symetrię, która wynika z asymetrii piersi przed operacją. Każda z piersi może różnić się ilością skóry, gruczołu, strukturą tkanek, dlatego też przebieg i długość blizn poredukcyjnych może być u każdej piersi inna.
Efekt zabiegu jest zazwyczaj trwały. Nie można jednak powstrzymać naturalnych procesów starzenia, dlatego z wiekiem może dojść do lekkiego opadnięcia piersi. W celu utrzymania jak najlepszych efektów należy stosować się do zaleceń lekarza.
W najszerzej stosowanych technikach redukcji piersi nacięcie obrysowuje otoczkę i dalej biegnie pionowo w dół piersi i poziomo wzdłuż fałdu skórnego pod piersią dając w efekcie kształt kotwicy lub obrysowuje otoczkę i biegnie pionowo w dół mając kształt lizaka. Są również inne techniki liftingu piersi, które mogą eliminować nacięcie pionowe, poziome lub oba.
Blizny na samym początku będą wyraźnie czerwone, wypukłe, następnie zaś z biegiem czasu będą blednąć i spłaszczać się. Trzeba jednak przygotować się na to, że całkowicie nie znikną nigdy. W celu przyspieszenia gojenia się blizn można zastosować środki, które zaleci lekarz prowadzący. Ostateczna wielkość blizn zależy od zdolności regeneracyjnych organizmu. W dolnej części piersi mogą utrzymywać się do 2 miesięcy ubytki skórne, które jednak z biegiem czasu ustępują.
U osób ze skłonnością do tworzenia się blizn keloidalnych (wyraźne, twarde blizny) nie jest wskazane wykonywanie jakichkolwiek operacji plastycznych, ponieważ zabliźnienie tkanki piersiowej może utrudnić lub uniemożliwić w przyszłości diagnostykę w kierunku nowotworu piesi.
Komplikacje możemy podzielić na typowe i nietypowe, które mogą pojawić się po każdej operacji. Najczęściej są to krwotoki czy zapalenia.
W fazie pooperacyjnej wstępuje też ryzyko powstania zakrzepu w naczyniach krwionośnych (tzw. powikłania zakrzepowo-zatorowe). Staramy się nie dopuścić do ich powstania, a to za pomocą wczesnego uruchamiania pacjenta po operacji (po operacji dobrze jest chodzić powolnym tempem po mieszkaniu).
Do specyficznych (typowych) komplikacji możemy zaliczyć te, które są związane z konkretną operacją:
Zmniejszenie piersi uważane jest za redukcyjną mastoplastykę, jeżeli z gruczołu usunięto więcej niż 500 g tkanki. NFZ refunduje koszty zabiegu, jeżeli istnieją wskazania potwierdzone od neurologa, ortopedy lub psychiatry. O tym, jakim badaniom powinna poddać się pacjentka oraz czy rzeczywiście mamy do czynienia z gigantomastią, decyduje chirurg plastyk.
Jeśli dana klinika ma podpisaną umowę z NFZ, chirurg plastyk na podstawie wyniku badania może wystąpić z pisemnym wnioskiem o refundację zabiegu. Większość prywatnych klinik chirurgii plastycznej nie ma takiej umowy i pacjent ponosi koszty całego zabiegu.
Na podstawie ubezpieczenia zdrowotnego może być również refundowane zmniejszenie asymetrycznej piersi, o ile taka astymetria jest wyraźna. Jeżeli pacjentka zdecyduje się na wyrównanie asymetrii powiększając mniejszą pierś za pomocą implantu, wówczas refundowany jest sam zabieg, koszt implantu musi ponieść pacjentka.
Wybór specjalisty jest kluczową i zasadniczą sprawą, która zagwarantuje jak najlepszy efekt operacji i zapewni dobre samopoczucie pacjentki. Nie ma niestety konkretnego drogowskazu, który uchroniłby potencjalną pacjentkę przed ewentualnym błędem w wyborze. Ani ten najlepszy specjalista nie może również zagwarantować, że nie pojawią się komplikacje.
Poniżej znajduje się kilka wskazówek, czym kierować się przy wyborze chirurga plastyka: