Osocze bogatopłytkowe, znane również jako PRP od angielskiego wyrażenia platelet-rich plasma, jest wykorzystywane w medycynie od lat ze względu na zwiększoną zawartość płytek krwi i czynników wzrostu, które pobudzają między innymi fibroblasty, adipocyty i komórki śródbłonka. Stymulując te komórki, pobudza się procesy regeneracyjne; stąd szerokie zastosowanie osocza bogatopłytkowego w medycynie, na przykład w gojeniu ran czy leczeniu stawów.
Ze względu na właściwości biostymulujące osocza zaczęto badać jego zastosowania w medycynie estetycznej. Obecnie wykorzystuje się je w zabiegach odmładzających, korekcji blizn i w leczeniu wypadaniu włosów. Zabiegi z wykorzystaniem PRP cieszą się popularnością za granicą i w kraju: w 2017 roku w ankiecie Polskiego Towarzystwa Medycyny Estetycznej i Anti-Aging (PTMEiAA) aż 9% specjalistów wskazało zabiegi z wykorzystaniem tkanek autologicznych, w tym PRP, jako najczęściej wykonywany przez nich zabieg.
PRP pozyskuje się z krwi (zdjęcie dr Marzeny Majcherczyk-Skulimowskiej)
Nasza krew zawiera określoną liczbę płytek krwi, które odpowiadają za produkcję czynników wzrostu i za procesy regeneracyjne, które zachodzą w organizme na skutek stanów zapalnych i uszkodzeń w tkankach i naczyniach krwionośnych.
Osocze bogatopłytkowe pobiera się w krwi obwodowej; zawiera ono większą od standardowej ilość płytek krwi, dzięki czemu może być wykorzystywane w medycynie w celu pobudzenia procesów regeneracyjnych tkanek.
Specjaliści z gabinetu Der-Med objaśniają, że tę dobroczynną substancję uzyskuje się z krwi pacjenta, którą po pobraniu poddaje się obróbce w specjalnej wirówce, gdzie płytki krwi oddzielane są od pozostałych jej składników. Po odwirowaniu krwi, oddziela się osocze, zawierające duże stężenie płytek, które można podać pacjentowi.
Płytki krwi zawierają alfa granulki, w których z kolei występują czynniki wzrostu, wspomagające procesy odbudowy tkanek. Do próbki z pobranym osoczem bogatopłytkowym dodaje się substancję, która pobudza płytki do produkcji i uwalniania granulek alfa, a wraz z nimi czynników wzrostu. Tak przygotowany preparat może być podane – wstrzyknięte – pacjentowi.
Jednym z zastosowań osocza bogatopłytkowego jest leczenie wypadania włosów
Specjaliści z Silver Clinic przedstawiają zastosowania osocza bogatopłytkowego w medycynie estetycznej i anti-aging:
Tak jak wspomnieliśmy powyżej, osocze bogatopłytkowe pobudza fibroblasty do produkcji kolagenu i elastyny, ale też wpływa pozytywnie na głębsze warstwy skóry, poprawiając mikrokrążenie i powstawanie nowych naczyń krwionośnych oraz poprawiając jakość podskórnej tkanki tłuszczowej, dzięki czemu zabieg PRP pozwala zagęścić skórę i przywrócić objętość tkanek. Także dlatego PRP jest skuteczne w niwelowaniu blizn, zarówno tych płytszych, jak i głębszych, niezależnie od tego, czy powstały w wyniku urazów czy trądziku. Nowe włókna kolagenu i elastyny pokrywają blizny, poprawiając ich wygląd, a w przypadku głębszych blizn działa jako wypełniacz.
Od lat terapia osoczem bogatopłytkowym, czasami w połączeniu z innymi metodami, jest stosowana w leczeniu wypadania włosów u osób z alopecją. PRP działa na korzeń włosa, wydłużając jego fazę wzrostu. Mezoterapia skóry głowy z wykorzystaniem tej techniki może być stosowana zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet.
PRP ma wiele zastosowań w medycynie anti-aging
Zabiegowi z wykorzystaniem osocza bogatopłytkowego mogą poddać się zarówno kobiety, jak i mężczyźni, niezależnie od fototypu skóry i wieku, jak informuje specjalista medycyny estetycznej Marcin Nowak. Zabieg przeznaczony jest dla osób, które zaobserwowały u siebie zmarszczki i wiotką, zmęczoną skórę i pragną poprawić jej stan, ale obawiają się nienaturalnego efektu po wstrzyknięciu botoksu lub z powodów zdrowotnych nie mogą poddać się bardziej inwazyjnym metodom usuwania zmarszczek, jak twierdzą specjaliści z FORMMED Es.
Ponadto, ceniona specjalistka medycyny estetycznej lek. med. Katarzyna Mudel informuje, że „zabieg przeznaczony jest także dla alergików oraz osób uczulonych na inne preparaty. Osocze bogatopłytkowe jest obojętne biologicznie, dzięki czemu nie występuje ryzyko reakcji alergicznej”.
Lista przeciwwskazań nie jest długa; dr Marta Raczkowska-Muraszko objaśnia, że zabieg nie może być wykonany w przypadku:
Procedura powinna być wykonywana przez lekarza
Omawiane zabiegi to świadczenia medyczne, a nie kosmetyczne; zabieg może zatem wykonać jedynie osoba z wykształceniem medycznym. Zostało to uregulowane prawnie na podstawie ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r., która zawiera zasady pobierania krwi i jej składników – zgodnie z jej treścią pobieranie krwi możliwe jest wyłącznie w celach medycznych, nie kosmetycznych. Polskie Towarzystwo Dermatologiczne (PTD) również zajęło swoje stanowisko w tej sprawie, wskazując, że nie tylko zabiegi z użyciem osocza bogatopłytkowego, ale też wiele innych zabiegów medycyny estetycznej (jak na przykład mezoterapia igłowa czy głębokie peelingi) to świadczenia medyczne.
Na zabieg z wykorzystaniem osocza bogatopłytkowego należy udać się do lekarza. Poza sprawdzeniem doświadczenia i wykształcenia specjalisty, warto również dowiedzieć się, czy dana klinika lub gabinet posiadają wymagane certyfikaty i spełniają wymagania sanitarne.
Na pierwszej wizycie specjalista zapozna się z Twoim problemem i oceni, czy terapia osoczem bogatopłytkowym okaże się w Twoim przypadku skuteczna. Lekarz może zalecić połączenie tej metody z innymi zabiegami – na przykład terapią LED, laseroterapią czy zabiegami z wykorzystaniem radiofrekwencji – aby zagwarantować Ci najlepsze możliwe efekty. Specjalista uświadomi Ci, jakich realnie efektów możesz się spodziewać w Twoim przypadku oraz ustali optymalną liczbę sesji i ich częstotliwość.
Wykorzystaj pierwszą wizytę, aby zadać specjaliście wszystkie nurtujące Cię pytania. Wyjaśnij dokładnie, co przeszkadza Ci w danej partii ciała i jakie rezultaty Cię interesują. Lekarz może wykonać zdjęcia przed zabiegiem, aby porównać stan skóry lub stopień wypadania włosów przed i po całej serii zabiegów.
Zabieg PRP (zdjęcie dr Marzeny Majcherczyk-Skulimowskiej)
Bardzo ważne jest, aby przynajmniej 10 dni przed nie przyjmować preparatów z kwasem acetylosalicylowym ani innych leków zmniejszających krzepliwość krwi oraz nie pić alkoholu przez minimum 7 dni przed zabiegiem. Zabieg po kwalifikacji lekarza może być wykonany już na pierwszej wizycie.
Jak wyjaśnia dr Maria Raczkowska-Muraszko, pacjent zgłaszający się w celu leczenia osoczem bogatopłytkowym nie musi być na czczo. W dniu zabiegu przed wykonaniem procedury pacjent powinien wypić minimum 1,5 l wody. W dniu zabiegu należy zrezygnować z sauny, gorących kąpieli, zajęć fitness i uprawiania aktywnych sportów; należy zadbać o higienę miejsca zabiegowego, uzupełnia specjalistka.
Jeżeli procedura będzie wykonywana na twarzy i/lub szyi, pielęgniarka nakłada na wskazane miejsce maść znieczulającą. Zabiegi na okolicę głowy wykonywane są bez znieczulenia. Procedura rozpoczyna się od pobrania krwi pacjenta, umieszczenia jej w specjalnej probówce, a potem w wirówce zawierającej substancje przeciwkrzepliwe, w celu oddzielenia preparatu krwi od osocza. Do probówki z odfiltrowanym osoczem dodawane są trombina lub glukonian wapnia, których zadaniem jest uwolnienie z granulek alfa i produkcja nowych czynników wzrostu.
Ostatnim etapem jest podanie przygotowanego preparatu w ustalone wcześniej miejsca. Osocze podawane jest w zależności od preferencji lekarza igłą lub urządzeniem z użyciem wielu igieł, co skraca czas zabiegu. Głębokość zastrzyków zależy od celu zabiegu: w przypadku mezoterapii twarzy lub skóry głowy zastrzyki wykonuje się na mniejszą głębokość, podczas gdy na przykład w niwelowaniu blizn zastrzyki są głębsze. Czas trwania zabiegu uzależniony jest od wielkości obszaru zabiegowego (mniej więcej 30-40 minut).
Na pierwszej wizycie z lekarzem ustala się częstotliwość zabiegów, ponieważ jest to zależne od rodzaju pacjenta i jego stanu zdrowia. W przypadku leczenia łysienia zalecana jest seria 6 zabiegów co 2 tygodnie, natomiast efekt widoczny jest już po trzecim zabiegu. W przypadku zabiegów odmładzających z wykorzystaniem tej techniki zaleca się wykonanie przynajmniej 4 zabiegów co 3-4 tygodnie.
Osocze jest przygotowywane przed podaniem
Jak wskazuje zespół FORMMED Es, zabieg z wykorzystaniem osocza bogatopłytkowego polega na nakłuwaniu skóry, więc bezpośrednio po zabiegu mogą pojawić się zaczerwienienia lub zasinienia w miejscach wkłucia. Te objawy ustępują jednak do kilku dni po zabiegu. Praktycznie od razu po wyjściu z gabinetu pacjent może wrócić do wykonywania normalnych czynności. Zabieg nie wiąże się z powstawaniem blizn.
Odnośnie zaleceń pozabiegowych, specjaliści z wyżej wymienionej kliniki zalecają przez 1 dobę po zabiegu dokładniej dbać o higienę miejsca ostrzykiwanego, tzn. nie stosować makijażu, nie dotykać rękami, starać się ograniczyć kontakt ze zwierzętami.
Odnośnie ryzyka komplikacji, jest ono niezwykle niskie, jako że zabieg jest małoinwazyjny, a substancja pochodzi z ciała pacjenta. Wśród skutków ubocznych można wymienić ból lub infekcje w miejscu wstrzykiwania preparatu, występują one jednak niezwykle rzadko.
Specjalista poinformuje, jakich rezultatów może oczekiwać pacjent
Rezultaty zabiegu pacjent będzie zauważać stopniowo, jako że pobudzone tkanki potrzebują czasu na regenerację i przebudowę kolagenu. Ostateczne efekty są zauważalne po zakończeniu całej serii zabiegów, chociaż pierwsze oznaki poprawy zauważa się po kilkunastu dniach od pierwszej sesji. Po zakończeniu serii zabiegów rezultaty utrzymują się około 12 miesięcy, jednak zależy to od pacjenta; zaleca się wykonanie 1 lub 2 zabiegów podtrzymujących na rok.
Zabiegi odmładzające na twarz i szyję z wykorzystaniem PRP znane są także pod nazwą wampirzy lifting, jako że osocze pozyskiwane jest z krwi, a zabieg pozwala na uzyskanie efektów zbliżonych do liftingu. Eksperci z Skin Laser Lubelscy zapewniają, że dzięki serii zabiegów na skórę twarzy i szyi możemy uzyskać następujące rezultaty:
W przypadku leczenia łysienia, można spodziewać się „poprawy kondycji włosów, widocznej regeneracji struktury włosa, zahamowania wypadania oraz pobudzenie wzrostu nowych włosów (baby hair)”, jak zapewniają specjaliści z Clinica Cosmetologica.
Fibryna bogatopłytkowa może być mylona z osoczem lub też część pacjentów może nie zdawać sobie sprawy, że istnieją dwie opcje. Zarówno fibryna, jak i osocze to autologiczne preparaty krwi, co oznacza, że pozyskuje się je z krwi pacjenta. Proces ich pozyskiwania, a konkretne etap wirowania nieco się różnią – w przypadku fibryny wirowanie jest wolniejsze, przez co uzyskany preparat ma gęstszą strukturę. Przebieg procedury jest jednak taki sam.
Fibrynę stosuje się w takich samych przypadkach co osocze, czyli w celu walki z oznakami starzenia się skóry. W tym przypadku ze względu na nieco inne właściwości preparatu efekty są bardziej widoczne i dłużej się utrzymują, jak objaśnia zespół Instytutu Bielenda.
Clinica Cosmetologica (data nieznana). Mezoterapia skóry głowy z użyciem osocza bogatopłytkowego [online]. Dostępny: https://clinicacosmetologica.pl/zabieg/.... [dostęp: 25 lutego 2020].
Der-med (data nieznana). Komórki macierzyste z tłuszczu a osocze bogatopłytkowe – poznaj podobieństwa i różnice [online]. Dostępny: https://krakow.dermed.pl/blog/komorki-macierzyste.... [dostęp: 24 lutego 2020].
Mudel, K. (data nieznana). Osocze bogatopłytkowe [online]. Dostępny: https://drmudel.com/.... [dostęp: 24 lutego 2020].
Nowak, M. (data nieznana). Osocze bogatopłytkowe [online]. Dostępny: https://drmarcinnowak.pl/oferta/.... [dostęp: 25 lutego 2020].
Raczkowska-Muraszko, M (data nieznana). Osocze bogatopłytkowe („Wampirzy lifting”, PRP) [online] https://www.raczkowska.pl/osoc... [dostęp: 3 października 2023].
Silver Clinic (data nieznana). [online]. Dostępny: http://silverclinic.pl/index.php/oferta.... [dostęp: 25 lutego 2020].