Rękawowa resekcja żołądka jest zabiegiem chirurgicznym polegającym na chirurgicznym usunięciu lewej strony żołądka poprzez cięcie i zszywanie, w ten sposób powstaje nowy żołądek, który jest mniej więcej wielkości i kształtu 20-centymetrowej rurki. Dzięki tej operacji pacjenci czują się syci już po zjedzeniu bardzo małej ilości pokarmu. Objętość żołądka po zabiegu wynosi od 80 do 120 ml.
Metoda ta znana jest także pod nazwami mankietowa resekcja żołądka, pętla Roux-en-Y, wyłączenie żołądkowo-jelitowe i wyłączenie żółciowo-trzustkowe.
Istnieją także inne metody zmniejszania żołądka, wśród których wymienić możemy balon żołądkowy (metoda odracalna i małoinwazyjna), opaskę żołądkową i bypass gastryczny (gastric bypass). Wizyta u bariatry (specjalisty zajmującego się leczeniem otyłości), pomoże nam wybrać najlepszą w naszym przypadku metodę.
Otyłość to przewlekła choroba, której przyczyny są złożone. W ostatnich latach procent osób otyłych w społeczeństwie znacznie się zwiększył na całym świecie. Problem dotyka zarówno kobiet i mężczyzn i jest bardziej nasilony w krajach o wysokim poziomie rozwoju cywilizacyjnego (Stany Zjednoczone, Europa), choć nie tylko. Światowa Organizacja Zdrowia informuje, że liczba osób otyłych na świecie jest obecnie niemal trzykrotnie większa niż w 1975 roku.
Za osoby otyłe uznaje się te, których wskaźnik masy ciała (BMI) przekracza 30 i taki stan określany jest otyłością I stopnia; osoby mieszczące się w przedziale 35-40 cierpią na otyłość II stopnia, a te z BMI powyżej 40 – otyłość III stopnia.
Pacjenci, zmagający się z tą chorobą, u których występują choroby towarzyszące, a tradycyjne i zachowawcze metody nie przynoszą u nich zadowalających rezultatów, mogą zdecydować się na operację bariatryczną. Jedną z technik chirurgicznego zmniejszania żołądka jest rękawowa resekcja żołądka (ang. sleeve gastrectomy).
Powinniśmy mieć świadomość, że nie wszystkie osoby zmagające się z otyłością, kwalifikują się do mankietowej resekcji żołądka. Specjalista weźmie pod uwagę różne czynniki przed zakwalifikowaniem pacjenta do operacji. Należy też pamiętać, że operacja zmniejszenia żołądka nie rozwiąże wszystkich problemów. Pacjent powinien wykazać silną chęć zmiany stylu życia i diety, aby osiągnąć oczekiwane efekty.
Idealnym kandydatem do zabiegu są pacjenci:
Z kolei przeciwwskazaniami do zabiegu są:
Aby dobrze wybrać specjalistę bariatrę, pacjent powinien przeanalizować kilka czynników. Przed podjęciem ostatecznej decyzji zainteresowany operacją powinien:
Na pierwszej konsultacji specjalista oceni ogólny stan zdrowia pacjenta, zapozna się z jego historią kliniczną i nawykami żywieniowymi.
Podczas tej konsultacji specjalista waży pacjenta (wykonana zostanie analiza składu ciała przy pomocy specjalistycznej wagi), określa jego BMI i ustala, ile kilogramów powinien schudnąć pacjent, aby osiągnąć prawidłową wagę. Na tej podstawie lekarz przy współpracy z dietetykiem klinicznym ustali wagę docelową dla pacjenta, a dietetyk przygotuje plan żywieniowy, którego pacjent powinien przestrzegać, aby schudnąć przed operacją, w ramach przygotowania do niej. Jest to konieczne, nie tylko aby zminimalizować ryzyko podczas interwencji, ale też aby przekonać się, czy pacjent jest gotowy zmienić swój styl życia na stałe.
Chirurg wyjaśni też dokładnie, jak przebiega operacja, jakie są możliwe efekty uboczne i jak przebiega rekonwalescencja. Zleca też wykonanie niektórych badań, jak np. morfologia krwi, EKG, USG jamy brzusznej, aby wykluczyć jakiekolwiek przeciwwskazania.
W dalszej kolejności pacjent powinien poinformować lekarza, czy jest osobą palącą, oraz wymienić leki, które przyjmuje, ponieważ nie wszystkie można przyjmować przed zabiegiem.
Na pierwszą wizytę pacjent może zabrać kartkę z zapisanymi pytaniami i wątpliwościami do specjalisty – to dobry moment, by je wyjaśnić.
Przed mankietową resekcją żołądka pacjent powinien zmienić swoje nawyki żywieniowe i dążyć do utraty wagi. Zalecenia ustala się indywidualnie, jednak w większości wypadków wyglądają one podobnie:
1. Spożywać około 1000-1200 kalorii dziennie, aby zmniejszyć wskaźnik BMI i odtłuszczyć wątrobę, dzięki czemu operacja i proces gojenia staną się łatwiejsze.
2. Przejść na dietę wysokobiałkową na bazie chudych mięs, uboższą w tłuszcze i węglowodany.
3. Skorzystać z pomocy psychologa, który udzieli wsparcia w procesie zmiany i podejmie wraz z pacjentem pracę nad tymi cechami osobowości, które mogą mieć związek z otyłością.
4. Wykonywać ćwiczenia fizyczne o lekkiej i średniej intensywności pod nadzorem trenera, aby przyspieszyć proces utraty na wadze.
5. Na kilka dni przed operacją należy stosować specjalną dietę wskazaną przez lekarza. W dniu operacji pacjent powinien stawić się na czczo.
Eksperci z MedlinePlus informują, że interwencję wykonuje się w znieczuleniu ogólnym, a trwa ona około 60-90 minut. Chirurg zazwyczaj wykonuje od 2 do 5 nacięć na powierzchni brzucha, przez które wprowadza laparoskop, który pozwala na oglądanie jamy brzusznej od środka. Jamę otrzewną rozszerza się poprzez wprowadzenie specjalnego gazu, dzięki czemu pole do manewru narzędziami jest szersze.
Następnie chirurg usuwa około ¾ żołądka, a pozostała jego część jest zszywana. W efekcie żołądek zyskuje kształt wydłużonej rurki (kształt banana). Ostatnim krokiem jest usunięcie laparoskopu i założenie szwów.
Pacjent zazwyczaj zostaje wypisany do domu po upływie 24-48 godzin po operacji. Podczas pobytu w szpitalu lub klinice może on jedynie spożywać płynne pokarmy. Po powrocie do domu powinien się stosować do zaleceń żywieniowych ustalonych przez specjalistę i dietetyka, które nakazują dietę płynną w pierwszym tygodniu i półpłynną w drugim.
W pierwszych dniach po operacji pacjent może odczuwać dolegliwości bólowe, dlatego też lekarz przepisuje środki przeciwbólowe, aby zmniejszyć dyskomfort. Inne typowe dolegliwości, jakie mogą się pojawić w tym okresie, to między innymi mdłości, ból pod żebrami i uczucie wypełnienia brzucha. W miarę upływu czasu będą one coraz mniej odczuwalne. Pacjenci, u których nie ma poprawy, powinni skontaktować się z chirurgiem.
W czasie rekonwalescencji nie powinno się spożywać alkoholu, pikantnych potraw i tłustych pokarmów. Pacjent powinien także zrezygnować w tym czasie z palenia papierosów.
Ważne, aby podczas rekonwalescencji pacjent otrzymał wsparcie zespołu specjalistów, w skład którego wchodzić powinni np. psycholog, endokrynolog, dietetyk i trener personalny. Dzięki temu pacjent będzie miał szansę trwale zmienić swoje nawyki żywieniowe i styl życia, co pozwoli na osiągnięcie dobrych rezultatów.
Po zabiegu należy restrykcyjnie przestrzegać diety ustalonej przez zespół specjalistów i dietetyka:
Jak już wspomnieliśmy, aby operacja przyniosła spodziewane efekty, pacjent powinien zmienić styl życia i nawyki żywieniowe; zaleca się unikanie poniższych produktów:
W przypadku tej operacji komplikacje występują rzadko, jednak możemy je podzielić na te, które wystąpić mogą bezpośrednio po operacji oraz długoterminowe. Eksperci z Mayo Clinic ostrzegają przed możliwością wystąpienia następujących komplikacji w czasie rekonwalescencji:
Z kolei wśród powikłań długoterminowym eksperci wymieniają:
Mayo Clinic (10.10.2020). Sleeve gastrectomy [online]. Dostępny: https://www.mayoclinic.org/tes.... [dostęp: 12.03.2021]
MedlinePlus (data nieznana). Vertical sleeve gastrectomy [online]. Dostępny: https://medlineplus.gov/ency/a.... [dostęp: 12.03.2021]
Pulsmed (data nieznana). Laparoskopowa konwencjonalna rękawowa resekcja żołądka (sleeve gastrectomia) [online]. Dostępny: https://pulsmed.com.pl/zabiegi.... [dostęp: 09.01.2023]
World Health Organization (01.04.2020). Obesity and overweight [online]. Dostępny: https://www.who.int/news-room/.... [dostęp: 12.03.2021]