Opaska żołądkowa to wykonany z silikonu pierścień, który podczas zabiegu zakładany jest w górnej części żołądka, przez co tworzy się mały zbiornik, w którym zatrzymuje się pokarm, jak objaśnia zespół Kliniki Chirurgii Mazan. Dzięki opasce pacjent czuje się syty po spożyciu mniejszej ilości pokarmu, co wiąże się z mniejszą podażą kaloryczną, a w konsekwencji utratą wagi.
Operacja jest wskazana w przypadku pacjentów z dużą nadwagą lub otyłością, u których zachowawcze metody utraty wagi, takie jak zdrowa dieta i wysiłek fizyczny, nie przynoszą zadowalających rezultatów. Opaska (ang. lap-band) pozwala na stopniową utratę wagi po operacji. Po jej założeniu lekarz może ją regulować, tak aby pokarm wolniej lub szybciej przemieszczał się w żołądku. Możliwe jest także jej usunięcie, które również przeprowadza się metodą laparoskopową; żołądek powraca wówczas do poprzedniego stanu – wyjaśnia zespół KCM Clinic.
Istnieją także inne techniki zmniejszania żołądka w celu leczenia otyłości, takie jak balon żołądkowy, rękawowa resekcja żołądka czy bypass gastryczny (gastric bypass).
Przed podjęciem decyzji o wyborze specjalisty pacjent powinien na własną rękę poszukać informacji o zabiegu, dowiedzieć się więcej o jego plusach i minusach oraz zanotować wszystkie swoje wątpliwości. W ten sposób podczas konsultacji w różnych klinikach będzie miał większą świadomość i specjalista będzie w stanie odpowiedzieć na wszystkie pytania.
Kolejnym krokiem jest wybór kliniki i specjalisty, którzy oferują tego rodzaju interwencje. Dobrym rozwiązaniem jest rozważenie więcej niż jednego ośrodka, ponieważ pacjent powinien czuć zaufanie do lekarza oraz pewność co do chęci wykonania zabiegu. Następnie pacjent powinien sprawdzić, czy dany specjalista i personel mają odpowiednie kwalifikacje. Interwencję tego typu przeprowadza chirurg bariatra. Można także sprawdzić, czy wybrany lekarz jest członkiem stowarzyszeń medycznych działających z tym sektorze, takich jak np. Sekcja Chirurgii Bariatrycznej i Metabolicznej Towarzystwa Chirurgów Polskich.
Po upewnieniu się, że specjalista spełnia wszystkie wymienione warunki, pacjent powinien udać się na konsultację, przedstawić swoje wątpliwości i ocenić relację pacjent-lekarz. Warto również poszukać doświadczeń i relacji byłych pacjentów, którzy przeszli taki zabieg w wybranej klinice. Każdy organizm jest inny, jednak może to pomóc zweryfikować nasze oczekiwania.
Przed operacją konieczna jest kwalifikacja pacjenta do zabiegu. Różne kliniki i specjaliści dysponują osobnymi protokołami, które pozwalają zakwalifikować pacjenta na podstawie m.in. wskaźnika masy ciała, stanu zdrowia, obecność przeciwwskazań itp.
Jeżeli pacjent zostanie zakwalifikowany do operacji, w następnej kolejności poddaje się go serii badań, mających za zadanie określić jego ogólny stan zdrowia i znalezienie ewentualnych przyczyn otyłości. Na tym etapie pacjent jest informowany szczegółowo o zasadach, jakich należy przestrzegać przed i po operacji.
Pierwsza wizyta to doskonała okazja, aby zadać lekarzowi wszystkie pytania i przedstawić wątpliwości. Pacjent może także poprosić o pokazanie relacji i zdjęć pacjentów o podobnym profilu klinicznym, którzy poddali się temu zabiegowi.
Oprócz badań wymaganych przy każdej inwazyjnej operacji często zleca się także inne badania w celu potwierdzenia bądź wykluczenia chorób współistniejących. Niektóre kliniki wymagają także badań psychologicznych (zaburzenia na tym tle stanowią przeciwwskazanie).
Tak jak w przypadku wszystkich operacji redukcji żołądka pacjent powinien zobowiązać się do zmiany stylu życia na aktywniejszy i do wprowadzenia nowych nawyków żywieniowych. Tylko w ten sposób możliwe jest uzyskanie zadowalających efektów. Pacjent powinien wprowadzić nową dietę już przed operacją, jako że jest to element procesu przygotowania do zabiegu.
Przed operacją:
Ponadto należy upewnić się, że pacjent dostarczył wszystkie wymagane przed operacją badania, a także odbył konsultację z chirurgiem i anestezjologiem.
Operację wykonuje się techniką laparoskopową, która uznawana jest za metodę małoinwazyjną. Lekarz ma dostęp do jamy brzusznej dzięki wizjerowi z soczewką. Przy pomocy światłowodu oświetla się wnętrze jamy brzusznej, a soczewka umożliwia transmitowanie obrazu z wnętrza jamy brzusznej do podłączonego ekranu. W ten sposób chirurg umieszcza opaskę w miejscu połączenia przełyku z żołądkiem. W efekcie tworzy się nowy, mały zbiornik żołądkowy, jak wyjaśnia dr n. med. Grzegorz Kowalski.
Ta operacja bariatryczna trwa około 1-1,5 godziny i zazwyczaj wykonuje się ją w znieczuleniu ogólnym. Procedura jest małoinwazyjna, ponieważ wykonuje się ją techniką laparoskopową, wykonując małe nacięcia na powierzchni brzucha.
Najpierw pierścień zaciska się w górnej części żołądka. Lekarz ma do niego dostęp dzięki cienkiemu przewodowi znajdującemu się pod skórą brzucha. Za pomocą tego przewodu wstrzykiwana jest sól fizjologiczna, która wypełnia opaskę. W dalszej kolejności reguluje się stopień zaciśnięcia pierścienia.
Mniejszy zbiornik żołądka jest w stanie pomieścić znacznie mniejsze ilości pokarmu. W rezultacie pacjent czuje się syty po spożyciu mniejszej ilości jedzenia.
Dr n. med. Grzegorz Kowalski wśród zalet tej techniki wymienia między innymi małoinwazyjność procedury laparoskopowej, brak konieczności nacinania i zszywania żołądka, niski odsetek powikłań krótki okres hospitalizacji i stosunkowo szybką rekonwalescencję. Co więcej, w tym przypadku wchłanianie składników odżywczych i witamin nie jest zaburzone, a opaskę można nie tylko regulować, ale także usunąć.
Z tego względu okres rekonwalescencji jest stosunkowo krótki i niezbyt uciążliwy, chociaż szczególnie na początku może okazać się wyzwaniem ze względu na radykalną zmianę diety, która powinna być ułożona i monitorowana przez dietetyka i bariatrę. W pierwszych dniach po interwencji pacjent powinien spożywać jedynie pokarmy płynne, stopniowo przechodząc na dietę półpłynną, a następnie powoli zacząć wprowadzać produkty stałe.
Zazwyczaj pierwsza wizyta kontrolna ma miejsce po upływie 4-6 tygodni. Przez pierwszy rok pacjent powinien pozostawać pod ścisłą kontrolą zespołu specjalistów i wizyty kontrolne powinny być często. Na kontrolach specjalista może dostosować stopień zaciśnięcia opaski. Liczba kontroli zależy od stanu pacjenta, przestrzegania zaleceń pooperacyjnych i diety oraz stopnia przystosowania do nowej sytuacji.
Przez pierwsze 3-6 tygodni aktywność fizyczna powinna być bardzo umiarkowana i nie powinna powodować bólu – pacjent może spacerować i wchodzić po schodach. Nie zaleca się przebywania zbyt długo w pozycji siedzącej lub leżącej.
Zwykle pierwszy miesiąc jest dla pacjentów najtrudniejszy, jednak po tym okresie pacjent zaczyna się przyzwyczajać do zmian i zauważać pierwsze efekty, co stanowi motywację i sprawia, że proces staje się łatwiejszy.
Pacjenci są zazwyczaj zadowoleni z rezultatów, jako że opaska pomaga pozbyć się nadprogramowych kilogramów i utrzymać nową wagę. Aby osiągnąć zadowalające rezultaty, pacjent powinien stosować się do zaleceń pooperacyjnych. Ponadto konieczna jest także zmiana stylu życia, wprowadzenie zdrowych nawyków żywieniowych i regularnego wysiłku fizycznego. Oto zalety opisywanej metody:
Zazwyczaj pacjenci po interwencji z wykorzystaniem opaski są zadowoleni ze stopnia utraty wagi oraz lepszego stanu zdrowia.
Ryzyko wystąpienia komplikacji w przypadku tej metody jest niższe w porównaniu z innymi metodami operacyjnego zmniejszania żołądka, jednak istnieje pewne prawdopodobieństwo wystąpienia niektórych skutków ubocznych.
Większość komplikacji jest związanych z procesami żołądkowymi – mogą wystąpić podrażnienie błony śluzowej (nieżyt) żołądka, wrzody czy przerwanie błony śluzowej żołądka; tego rodzaju powikłania można leczyć lekami na nadkwasotę i pozostając pod opieką lekarza. Innym powikłaniem może być refluks, który jest wynikiem drastycznego zmniejszenia żołądka. Ten objaw stopniowo ustępuje, w miarę jak organizm i żołądek przystosowują się do zmiany.
KCM Clinic. (data nieznana). Laparoskopowe usunięcie opaski żołądka [online]. Dostępny: https://www.kcmclinic.pl/chirurgia-otylosci.... [dostęp: 22.02.2021].
Klinika Chirurgii Mazan (data nieznana). Bariatria - metody leczenia [online]. Dostępny: https://klinika-mazan.pl/bariatria/bariatria-metody-leczenia/. [dostęp: 22.02.2021].