Blefaroplastyka, zwana także korektą powiek, to interwencja chirurgiczna, mająca na celu poprawienie takich defektów estetycznych lub/i funkcjonalnych jak: nadmiar skóry, opadanie powiek czy przepukliny tłuszczowe objawiające się jako tzw. „worki” pod oczami. W niektórych przypadkach głównym celem jest poprawa wyglądu, chociaż niekiedy operacja jest zalecana także ze względów medycznych, w celu poprawy jakości widzenia. Według danych ISAPS blefaroplastyka to jeden z najczęściej wykonywanych zabiegów na świecie – w 2021 roku przeprowadzono 1 446 890 zabiegów korekty powiek.
Korekcja powiek to operacja plastyczna, pozwalająca odmłodzić okolicę oka i poprawić wygląd skóry w tym miejscu, a czasami także skorygować jakość widzenia. Operacja pozwala poprawić takie defekty jak opadające powieki oraz „worki” i cienie pod oczami; podczas zabiegu można także usunąć nadmiar tkanki tłuszczowej i operować w obrębie mięśni powieki górnej i dolnej, w zależności od sytuacji anatomicznej i potrzeb pacjenta, jak informuje zespół Knack Clinic.
Warto pamiętać, że blefaroplastyka nie jest interwencją, której celem jest zniwelowanie zmarszczek okolicy kąta bocznego oka tzw. „kurzych łapek” ani podniesienie brwi. Nie oznacza to jednak, że w czasie operacji powiek nie można dokonać interwencji także i w tych okolicach, rozszerzając zakres zabiegu, celem poprawy wyniku estetycznego całej okolicy oczu.
Operacje powiek dolnych uznawane są za trudniejsze niż powiek górnych. W przypadku powiek dolnych sytuacja jest bardziej złożona, gdyż bardziej skomplikowana jest ich budowa anatomiczna. Dlatego przy wyborze specjalisty należy zwrócić szczególną uwagę, czy posiada on wystarczające kwalifikacje i doświadczenie w zakresie operacji powiek dolnych, ponieważ stopień ich skomplikowania jest nieporównywalny z operacjami powiek górnych.
Jednym z parametrów anatomicznych, które powinny być zbadane w czasie przedoperacyjnej konsultacji przez specjalistę, jest wiotkość powiek dolnych. W przypadku jej wystąpienia, nawet niewielka i często niewidoczna blizna pod brzegiem rzęsowym powiek dolnych może spowodować ich wywinięcie na zewnątrz (ectropia), co poza złym wynikiem estetycznym może spowodować zaburzenia funkcjonalne oka, wymagające dodatkowych operacji. Aby uniknąć tego powikłania, specjalista wykonujący operację, powinien wykonać kantoplastykę (plastykę kąta bocznego oka) lub skrócenie i podwieszenie powieki dolnej, poprawiając w ten sposób jej napięcie.
Blefaroplastykę można wykonać u osób, cieszących się dobrym zdrowiem fizycznym i psychicznym. Zazwyczaj, zabieg zalecany jest dla osób po 35 roku życia, jednak w niektórych przypadkach ze względu na predyspozycje genetyczne, operację wykonuje się u młodszych pacentów.
Jeżeli potencjalny kandydat do tego zabiegu cierpi na jakiekolwiek schorzenia, w tym przewlekłe, takie jak nadciśnienie tętnicze, niedoczynność lub nadczynność tarczycy czy cukrzyca i inne, powinien poinformować o tym lekarza na pierwszej konsultacji. Specjalistę należy także poinformować o dolegliwościach i schorzeniach narządu wzroku (np. odklejenie siatkówki, jaskra, zaćma, zespół suchego oka i inne). W takich przypadkach konieczna jest kontrola okulistyczna przed wykonaniem zabiegu.
Chirurgiczna korekcja powiek jest przeciwwskazana w przypadku pewnych schorzeń narządu oka, jak na przykład ostry zespół suchego oka. W tym przypadku jakakolwiek interwencja chirurgiczna w obrębie oka lub powiek może prowadzić do zaostrzenia się dolegliwości. Zwykle schorzenia takie jak jaskra czy odklejenie siatkówki nie stanowią bezwzględnego przeciwwskazania do tej operacji. Zabiegowi mogą się też poddać pacjenci, którzy przeszli laserowe zabiegi leczenia zaćmy, krótkowzroczności lub dalekowzroczności.
Na zabieg korekty powiek powinniśmy udać się do chirurga plastycznego lub okulisty posiadającego doświadczenie w tego typu operacjach. Pacjent powinien upewnić się czy wybrany lekarz posiada jedną z w/w specjalizacji i jest odpowiednio doświadczony w operacjach powiek. Nie wszyscy chirurdzy plastyczni i okuliści zajmują się operacjami powiek. Nie wszyscy w/w specjaliści zajmują się operacjami powiek górnych jak i dolnych.
Warto poszukać w Internecie lub poprosić na pierwszej wizycie o informacje na temat kwalifikacji operatora oraz o pokazanie zdjęć przed/po byłych pacjentów. Zachęcamy także do zapoznania się z opiniami byłych pacjentów, które można znaleźć na przykład na naszym portalu.
Na pierwszej konsultacji specjalista przeprowadzi wywiad, badanie, zapozna się z oczekiwaniami pacjenta i oceni ich realność.
Podczas wywiadu pacjent powinien poinformować specjalistę o przebytych i przewlekłych chorobach, a także o nawykach palenia tytoniu i spożywania alkoholu. Jeżeli pacjent nosi okulary lub szkła kontaktowe, powinien zabrać ze sobą dokumentację z ostatniego badania okulistycznego.
Na pierwszej wizycie chirurg oceni, czy interwencja powinna obejmować zarówno powieki dolne, jak i górne, lub może tylko jedne z nich. Poinformuje, czy możliwe i korzystne jest połączenie operacji z innymi zabiegami. Specjalista informuje też pacjentkę/pacjenta, jak przebiega operacja, jakie są możliwe powikłania, zalecenia pooperacyjne, spodziewane wyniki i koszty.
Ponadto, chirurg udzieli także instrukcji, jak przygotować się do zabiegu, w tym przekaże zalecenia odnośnie do spożycia alkoholu, przyjmowania leków i palenia papierosów przed operacją. Zaleca się zaprzestać palenia papierosów na co najmniej dwa tygodnie przed zabiegiem, aby nie zakłócać procesu gojenia się ran.
Korekcję powiek wykonuje się ośrodkach wyposażonych w sale operacyjne lub zabiegowe. Zazwyczaj zabieg przeprowadza się w trybie ambulatoryjnym, co oznacza, że pacjent może wrócić do domu tego samego dnia. Interwencję przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym z sedacją, a czasami w znieczuleniu ogólnym, w zależności od preferencji pacjenta i chirurga.
Plastyka powiek górnych trwa do 1 godziny a w przypadku połączenia z innymi zabiegami jak plastyka powiek dolnych czy lifting brwi nawet do 3 godzin. Pacjenci mogą wrócić do codziennych aktywności po 7-10 dniach po operacji powiek górnych i 14-21 dniach po zabiegach rozszerzonych o dodatkowe procedury. Po operacji specjalista wyda zalecenia i recepty na leki konieczne do stosowania w okresie rekonwalescencji. Bardzo istotnym elementem opieki pooperacyjnej jest stosowanie okładów chłodzących okolice operowane, co pozwala zmniejszyć obrzęki a przez to i dolegliwości bólowe.
Miejsca nacięć są praktycznie niewidoczne, jako że pokrywają się z naturalnymi liniami załamania skóry powiek górnych i dolnych w okolicach linii rzęs, jak informują specjaliści KCM Clinic. Te niewielkie nacięcia pozwalają odseparować skórę od tkanki tłuszczowej i mięśni, a następnie usunąć ich nadmiar. W niektórych przypadkach usuwa się także tkankę mięśniową. Szwy stosowane podczas tego zabiegu są bardzo cienkie tak aby na skórze nie pozostały żadne ślady.
U młodych pacjentów, u których konieczne jest jedynie usunięcie nadmiaru tkanki tłuszczowej, można zastosować metodę przezspojówkową. W przypadku zastosowania tej techniki, nacięcie wykonuje się wewnątrz powieki, dlatego też blizna jest zupełnie niewidoczna. Rana goi się w ciągu 4-7 dni.
Właściwie przeprowadzony zabieg przez wykwalifikowanego specjalistę oraz umiejętne stosowanie chłodzenia okolic operowanych sprawia, że większość pacjentów nie czuje potrzeby zażywania leków przeciwbólowych po operacji. Co dziesiąty pacjent stosuje w pierwszych dobach po zabiegu niesterydowe leki przeciwzapalne takie jak APAP, Paracetamol lub Pyralgina.
Pacjenci, którzy nie chcą lub z jakichś powodów nie mogą poddać się operacji powiek, mogą rozważyć jedną z niechirurgicznych metod:
Istnieją także inne, nieoperacyjne techniki korekcji powiek, jak na przykład z wykorzystaniem technologii radiofrekwencji, a także zabiegi poprawiające wygląd skóry wokół oczu (wypełnianie kwasem hialuronowym lub tłuszczem „doliny łez” i cienie pod oczami itp.).
Blefaroplastykę możemy łączyć m.in. z następującymi zabiegami:
Po operacji stosuje się krople i żęle w celu nawilżenia oczu, zakładane są też cienkie plasterki (steri-stripy) zabezpieczające ranę pooperacyjną. W przypadku dolegliwości bólowych specjalista przepisze środki przeciwbólowe. W przypadku bardzo ostrego bólu pacjent powinien niezwłocznie skontaktować się ze specjalistą. Należy stosować zimne okłady i utrzymywać głowę w pozycji uniesionej do usunięcia szwów (7-10 doba).
Niezwykle ważne jest przestrzeganie zaleceń dotyczących higieny i prawidłowego przemywania oczu. Pacjent powinien także prawidłowo aplikować przepisane krople i żele do oczu, aby utrzymać odpowiedni poziom ich nawilżenia. Jeżeli podczas zabiegu zastosowano szwy, zostaną one usunięte do siedmiu dni po operacji – wyjaśnia zespół Uniestetica. Po zabiegu należy przestrzegać następujących zaleceń:
Bezpośrednio po zabiegu pacjent może doświadczyć takich objawów jak łzawienie lub suchość, nadwrażliwość na światło lub zaburzenia widzenia (podwójne lub zamglone widzenie), które powinny szybko ustąpić. Po dwóch tygodniach pacjent nie powinien już odczuwać żadnych skutków ubocznych operacji.
Najczęściej popełnianym błędem w przypadku operacji powiek jest niewłaściwa kwalifikacja pacjenta do operacji. W każdym przypadku powinno być przeprowadzone dokładnie badanie kandydata do operacji, a zabieg dostosowany do istniejącej sytuacji anatomicznej, indywidualnych oczekiwań i możliwości ich osiągnięcia.
Częstą przyczyną nadmiaru skóry i opadania powiek górnych jest opadanie brwi. Pominięcie tego faktu może spowodować, że operacja samych powiek nie przyniesie spodziewanego rezultatu. W takich sytuacjach pacjent powinien zostać dokładnie poinformowany w czasie konsultacji przedoperacyjnej przed lustrem o istniejącym stanie sąsiednich struktur, wpływających na stan powiek oraz o możliwościach ich korekcji.
Jeżeli zabieg wykonywany jest przez doświadczonego, wysoko wykwalifikowanego specjalistę, ryzyko komplikacji jest niskie ale nigdy nie równe zeru. Istnieje pewne ryzyko infekcji lub reakcji na znieczulenie. Aby uniknąć powikłań, pacjent powinien ściśle stosować się do zaleceń pooperacyjnych. Według ISAPS pewne skutki uboczne są zazwyczaj przejściowe, a wśród nich wymienić możemy: podwójne lub zamglone widzenie, opuchlizna, suchość oczu lub niewielka asymetria w gojeniu się blizn.
Jednym z powikłań jest brak możliwości domknięcia oczu podczas snu; zazwyczaj jest to przejściowe, jednak w przypadku, gdy ten stan utrzymuje się, może być konieczna operacja korygująca ten problem.
Najgroźniejszym powikłaniem operacji powiek jest krwiak, który wymaga szybkiej interwencji, gdyż nieleczony w porę może spowodować poważne powikłania, z utratą wzroku włącznie. Na szczęście powikłanie to zdarza się bardzo rzadko i w przypadku jego wystąpienia daje ewidentne objawy, których obecność pacjent łatwo zauważy (t.j. silny ból, zaburzenia widzenia i inne).
W przypadku operacji powiek górnych operator powinien usunąć cały nadmiar skóry, zredukować przepukliny tłuszczowe i skorygować poziom brzegu rzęsowego powiek górnych. Jeżeli te elementy zostaną uwzględnione, należy spodziewać się spektakularnego wyniku.
W przypadku operacji powiek dolnych nie usuwa się całego nadmiaru skóry, aby nie doprowadzić do wywinięcia powieki dolnej (ectropia) – często obserwowanego powikłania po nieumiejętnie przeprowadzonej plastyce powiek dolnych. W czasie konsultacji przedoperacyjnej należy dokładnie zbadać stan powiek dolnych, oceniając 7 parametrów anatomicznych. Pominięcie chociażby jednego z nich, może skończyć się niepowodzeniem zabiegu. Pacjent powinien mieć świadomość tego, że operacja powiek dolnych przyniesie znaczącą poprawę ich wyglądu, ale nie cały nadmiar skóry może zostać usunięty.
Po wykonaniu tradycyjnej blefaroplastyki blizny mogą być zaczerwienione przez kilka miesięcy, jednak stopniowo będą się zmniejszać, wygładzać i rozjaśniać, a ostatecznie będą prawie niewidoczne. Blefaroplastyka pozwala uzyskać młodszy, świeższy wygląd i zniwelować wrażenie „zmęczonego spojrzenia”. Zazwyczaj efekty są trwałe, jednak należy brać pod uwagę fakt, że zabieg nie jest w stanie zatrzymać procesu starzenia, dlatego niekiedy trudno przewidzieć, jak długo się utrzymają.
Kiedy można spodziewać się wyniku ostatecznego po operacji powiek? Chociaż powieki goją się wyjątkowo dobrze i szwy zostają usunięte z ran po 7-10 dniach od zabiegu, nie oznacza to, że po tak krótkim okresie możemy spodziewać się wyniku ostatecznego. Po tym okresie pacjenci powracają do normalnej aktywności, ale na wstępny wynik należy poczekać 3 miesiące, a na ostateczny do pół roku.
Dr n. med. Kamil Pietrasik (data nieznana). Operacja powiek dolnych. Dostępny: http://drpietrasik.pl/twarz-i-szyja/3,operacja-powiek-dolnych.html. [dostęp: 15.11.2021]
ISAPS (2021). Global Survey 2021 [online]. Dostępny: https://www.isaps.org/media/vd... [dostęp: 10.01.2023]
ISAPS (data nieznana). Upper Blepharoplasty [online]. Dostępny: https://www.isaps.org/discover.... [dostęp: 06.10.2021]
KCM Clinic (data nieznana). Plastyka powiek. Dostępny: https://www.kcmclinic.pl/plastyka-powiek/. [dostęp: 05.10.2021]
Knack Clinic (data nieznana). Plastyka powiek. Blepharoplastyka Dostępny: https://knackclinic.com/zabiegi/plastyka-powiek/. [dostęp: 07.10.2021]
Uniestetica (data nieznana). Korekcja powiek (blefaroplastyka) Dostępny: https://uniestetica.pl/chirurgia-plastyczna/twarz/blefaroplastyka/. [dostęp: 07.10.2021]