Korona protetyczna (potocznie koronka) to uformowany na kształt zęba materiał ceramiczny, który nakładany jest na istniejący uszkodzony lub chory ząb; ma za zadanie przywrócić właściwy kształt i rozmiar zęba, ma go wzmacniać i chronić. Wielu specjalistów przyrównuje koronę do specjalnie zaprojektowanej „czapeczki”, która nie tylko zabezpiecza osłabiony chorobą lub urazem ząb, ale także nadaje mu nowy, zdecydowanie bardziej atrakcyjny wygląd.
Stosuje się je, kiedy standardowe leczenie zachowawcze za pomocą wypełnienia nie wystarcza. Specjaliści z gabinetu Dentestica zalecają zakładanie koron również na zęby starte (fizjologicznie i chorobowo) oraz dotknięte niedorozwojem szkliwa. Poza terapeutycznym zastosowaniem, wykorzystuje się je również w celach kosmetycznych. Dzięki nim ząb zyskuje naturalny i nieskazitelny wygląd na długi czas, zwłaszcza że ich trwałość ocenia się nawet na kilkanaście lat. Dr n. med. Jarosław Cynkier z JMC Medycyna i Stomatologia podkreśla, że na ich wytrzymałość wpływają przede wszystkim jakość cementu, czyli spoiwa, które połączy koronę z zębem oraz technika cementowania.
Każdy marzy o pięknym uśmiechu. Jego synonimem jest pełne i zdrowe uzębienie, które tworzą zęby śnieżnobiałe, równe i bez skazy. Tymczasem niewłaściwa higiena jamy ustnej, choroby, predyspozycje genetyczne, urazy, a na koniec upływ czasu, powodują, że nie każdy takim wymarzonym uśmiechem może się pochwalić. Na szczęście dużą ilość defektów uzębienia pomagają usunąć nowoczesne metody protetyczne, które pozwalają uzupełnić braki w uzębieniu oraz odbudować zęby, zmienić ich kształt i kolor. Wszystko po to, aby naturalny i ładny uśmiech towarzyszył nam każdego dnia.
Leczenie protetyczne jest przy tym odpowiedzią nie tylko na estetyczne potrzeby. Niepełne uzębienie, a nawet mniejsze ubytki np. po złamaniu pojedynczego zęba, prowadzą do zaburzenia funkcjonalności narządu żucia, co rodzić może kolejne poważne komplikacje. Lek. stom. Aleksander Bielecki z Dentica Bieleccy przypomina, że zaburzenia procesu gryzienia przyczyniają się m.in. osłabienia zębów i ich deformacji oraz do jednostronnego przeciążenia stawów skroniowo-żuchwowych, co często objawia się bólem głowy. Ubytki mogą często prowadzić do chorób przyzębia, a nawet zmieniać rysy twarzy. Poczucie wstydu wywołane posiadaniem nieestetycznego uzębienia rodzi dodatkowo wiele kłopotów natury psychicznej: niepewność, wycofanie, apatię czy niską samoocenę.
Wśród wielu metod odbudowy pięknego uśmiechu, jakie oferuje nam protetyka, znajdują się korony protetyczne, stosowane przy mniejszych ubytkach, zwłaszcza w przypadku złamanych, zniszczonych i przebarwionych zębów.
Z punktu widzenia pacjenta najistotniejsze różnice między różnymi typami koron zębowych wynikają z ich budowy, a ściślej: materiału, z jakiego została ona uformowana. W związku z tym wyróżnia się:
Użyty materiał wpływa na walory wizualne, funkcjonalność oraz ceny koron zębowych. Korony, w których składzie nie występuje porcelana, a więc akrylowe, kompozytowe i metalowe, wykorzystywane są jako tymczasowe. Finalnie są one potem zastępowane przez uzupełnienie protetyczne z porcelany. Metalowe korony stosuje się rzadko, w miejscach mało widocznych, np. z boku szczęki. Czasem, zwłaszcza te ze złota, zakłada się z powodu indywidualnych preferencji estetycznych pacjenta.
Korony porcelanowe na podbudowie metalowej są najczęściej spotykanym rodzajem koron. Dzięki warstwie metalu skrytego pod powłoką ceramiczną są bardziej wytrzymałe od tych, zbudowanych z samej porcelany (pełnoceramiczne). Z kolei pełnoceramiczne uzupełnienia wyglądają nieco atrakcyjniej. Ich kolor i przezierność są identyczne z naturalnym uzębieniem. Ich pełnoceramiczne odpowiedniki nie wydają się sinawe w sztucznym oświetleniu, w odróżnieniu od koron wzmocnionych metalem.
Z powyższych powodów korony z podbudową metalową dobrze sprawdzają się jako odbudowa koron zębów przednich i bocznych. Koron pełnoceramicznych raczej nie poleca się na zęby trzonowe ze względu na ich mniejszą wytrzymałość. Są za to najlepszym wyborem w przypadku zębów zlokalizowanych z przodu. Specjaliści z VIP Dental wyjaśniają ponadto, że walorami pełnoceramicznych koron są nie tylko doskonała przezierność i odcień, ale także ich neutralność w stosunku do środowiska jamy ustnej. Ich odpowiedniki bez metalu są dobrze tolerowane przez dziąsła i nie wywołują podrażnień.
Bardzo interesującą alternatywą dla nich są korony porcelanowe na podbudowie cyrkonowej. To szczególna jej odmiana, ponieważ uzupełnienie zbudowane jest w tym przypadku z dwóch warstw. Wytwarza się ją jest z wewnętrznej masy ceramicznej dodatkowo wzmocnionej tlenkiem cyrkonu oraz z wierzchniej powłoki porcelanowej.
Korona tego typu jest wytrzymalsza od jednowarstwowej ceramicznej, a jej mniejsza przezierność powoduje, że doskonale nadaje się ona do okrycia bardzo przebarwionych i zniszczonych zębów. Dr Daniel Dłucik podkreśla, że zalety koron cyrkonowych takie, jak większa wytrzymałość, biozgodność i doskonała estetyka wynikająca z właściwości optycznych użytego materiału, czynią je w większości przypadków pierwszorzędnym wyborem.
Nim stomatolog założy pacjentowi koronę, musi zyskać pewność, że ząb, który będzie nią okryty, jest zdrowy lub zaleczony. Poza standardowym badaniem stomatologicznym lekarz przeprowadza także analizę zdjęcia rentgenowskiego, aby ocenić stan, w jakim znajdują się korzenie zęba. Dr Daniel Dłucik podkreśla, że od tego zależy powodzenie zabiegu. W przypadku zębów o rozległych uszkodzeniach lub uszkodzeniach miazgi, przed zabiegiem zleci leczenie kanałowe. Jeśli natomiast ząb jest zdrowy, można rozpocząć przygotowania do zabiegu.
Korony zakłada się zwykle podczas dwóch wizyt w gabinecie stomatologicznym. Podczas pierwszej z nich lekarz nie założy jeszcze właściwej korony, a jedynie tymczasową, w której pacjent będzie oczekiwał na przygotowanie tej pierwszej przez pracownię protetyczną.
Specjaliści z lecznicy z Exclusive Dental Studio wyjaśniają, że podczas tego pierwszego spotkania ząb jest przygotowywany do nałożenia korony, a odbywa się to poprzez oszlifowanie zęba. Powierzchnia zęba jest wówczas zmniejszana o około 1-2 mm z każdej strony. Zabieg jest bezbolesny, dzięki temu, że jest on przeprowadzany w znieczuleniu miejscowym. Stomatolog następnie pobiera wycisk, dzięki któremu technik dentystyczny w pracowni protetycznej będzie mógł stworzyć dokładnie dopasowaną koronę. Na koniec dobierany jest kolor protezy i zakładana jest korona tymczasowa, która osłoni ząb aż do kolejnej wizyty.
Założenie korony zębowej na oszlifowany wcześniej ząb odbywa się, gdy laboratorium protetyczne przygotuje już jej ostateczną wersję. Druga wizyta będzie służyła ocenie walorów nowopowstałej korony i jej osadzeniu. Lekarz wspólnie z pacjentem ocenia jej kolor i dopasowanie. Jeśli spełnia ona wszystkie wymogi, jest cementowana na stałe, a pacjent może cieszyć się z nowych zalet swojego uśmiechu.
Podsumowując, schemat całej procedury wygląda zwykle następująco:
Krok 1
Oszlifowanie zęba i pobranie wycisku.
Krok 2
Dobór koloru do reszty uzębienia i nałożenie korony tymczasowej.
Krok 3
Przygotowanie korony w jej ostatecznej formie przez pracownię protetyczną.
Krok 4
Przymiarka i nałożenie korony protetycznej na stałe.
Innowacyjne technologie, które trafiają do gabinetów stomatologicznych, powodują, że procedury medyczne mogą przebiegać w krótszym czasie i w bardziej komfortowych dla pacjenta warunkach. Wykorzystanie nowoczesnego sprzętu w protetyce sprawia ponadto, że leczenie staje się efektywniejsze, a jego rezultaty coraz lepsze. Przykładem tego jest metoda CAD/CAM, która pozwala na cyfrową obróbkę wycisków sporządzanych przy uzupełnieniach protetycznych. Do pobrania wycisków w tej metodzie wykorzystuje się wewnątrzustny skaner, który w kilka sekund przesyła do komputera pracowni protetycznej precyzyjny wirtualny obraz jamy ustnej. Dzięki specjalistycznemu oprogramowaniu oraz drukarkom 3D w pracowni powstają obrabiane cyfrowo korony zębowe o najwyższej jakości i funkcjonalności.
Eksperci z VIP Dental wyjaśniają, że cyfrowa technologia CAD/CAM zapewnia dokładność rzędu 10 mikrometrów. Taka precyzja wykonania ma bardzo duży wpływ na szczelność i trwałość korony oraz eliminuje problem podrażnień i stanów zapalnych, spotykanych niekiedy przy niedokładnym dopasowaniu koron wykonanych tradycyjną techniką. Dla wielu pacjentów ogromnym atutem jest także to, że czas oczekiwania na koronę dzięki tej technologii jest zdecydowanie krótszy.
Zdobycze technologiczne powodują, że założenie korony może odbyć się aktualnie nawet w ciągu 1 czy 2 godzin.
Korony stomatologiczne stanowią optymalne rozwiązanie dla osób z mniejszymi ubytkami uzębienia. Pozwalają odtworzyć uszkodzony ząb i odmienić jego wygląd. W związku z tym interwencja jest zalecana, w szczególności gdy ząb:
O najlepszym sposobie leczenia i uzupełnienia ubytków każdorazowo decyduje specjalista stomatolog. Nowoczesnymi i estetycznymi rozwiązaniami są most porcelanowy i korony na cyrkonie. W przypadku niektórych problemów natury kosmetycznej, zamiast koron lepsze mogą okazać się licówki porcelanowe czy implanty zębowe. Niekiedy lekarz może także zaproponować nałożenie korony, gdy plomba w leczonym zębie ze względu na skalę zmian próchniczych jest tak duża, że nie ma szans utrzymać się w zębie. Doświadczony stomatolog w każdym przypadku jest w stanie dobrać optymalny sposób postępowania.
To bezbolesny i bezpieczny zabieg, który gwarantuje bardzo dobre efekty. Nic dziwnego zatem, że cieszy się dużą popularnością wśród pacjentów. Jednak nie dla wszystkich pacjentów jest to procedura zalecana. W niektórych wypadkach może być także niemożliwa do zastosowania. Nie zakłada się koron zębowych:
Czasowym przeciwwskazaniem do założenia korony protetycznej jest próchnica. Po jej wyleczeniu zazwyczaj możliwe jest wykonanie zabiegu.
To prosty, szybki i komfortowy zabieg, dzięki któremu zyskać można ładnie wyglądające i zdrowe zęby. Specjaliści z kliniki Formmed Es podkreślają, że jest to trwały sposób na uzupełnienie ubytków w jamie ustnej przy zachowaniu naturalnego wyglądu. Dobrze dobrane korony nie odróżniają się od pozostałych zębów, ale wolne są od skaz i przebarwień, dzięki czemu pacjent nie odczuwa już skrępowania niedostatkami swojego uśmiechu. Uzębienie jest ponadto po nałożeniu koron dodatkowo chronione przed próchnicą, pęknięciem czy złamaniem.
Cywoniuk E., Sierpińska T. (2019). Wykorzystanie technologii cyfrowych w wykonawstwie uzupełnień protetycznych na podstawie piśmiennictwa [online]. Dostępny: http://www.protetstomatol.pl/Wykorzystanie-technologii-cyfrowych-w-wykonawstwie-uzupelnien-protetycznych-na-podstawie,109361,0,1.html. [dostęp: 13.02.2020].
Dentestica (2019). Wszystko o koronach ceramicznych [online]. Dostępny:https://dentestica.pl/wszystko-o-koronach-ceramicznych/. [dostęp: 12.02.2020].
Dentica Bieleccy – specjalistyczny gabinet stomatologiczny (data nieznana). Po(w)staw na pełny uśmiech [online]. Dostępny: http://www.implanty-bieleccy.pl/2016/10/24/powstaw-na-pelny-usmiech/. [dostęp: 12.02.2020].
Formmed Es Chirurgia plastyczna i Medycyna Estetyczna (data nieznana). Protetyka – i niczego nie brakuje! [online]. Dostępny: https://formmedes.pl/protetyka/. [dostęp: 13.02.2020].
JMC Medycyna i Stomatologia (data nieznana). Protetyka [online]. Dostępny:https://www.medycynaistomatologia.pl/oferta/protetyka/. [dostęp: 04.01.2023].
Myca A. (data nieznana). Wywiad z dr. Danielem Dłucikiem [online]. Dostępny: https://dlucik.pl/aktualnosci-pl/wywiad-z-dr-danielem-dlucikiem//. [dostęp: 13.02.2020].